konkordato

💼 Alacak Davası

Alacak Davası, borç ilişkisine dayalı olarak bir kişinin parasal veya hizmete ilişkin talebini mahkeme yoluyla ileri sürmesidir. Türk Borçlar Kanunu kapsamında doğan bu dava türü, sözleşme, fatura, teslim, hizmet veya kira gibi çeşitli hukuki ilişkilerden kaynaklanabilir. Alacak Davası açılabilmesi için borcun varlığı, miktarı ve ispatı somut belgelerle desteklenmelidir. Yazılı sözleşmeler, banka dekontları, e-posta kayıtları ve tanık beyanları gibi deliller, mahkemeye sunularak talebin hukuki dayanağı oluşturulur. Dava genellikle borçlunun yerleşim yerindeki Asliye Hukuk Mahkemesi’nde açılır ve süreç, dilekçe sunumu, delil incelemesi, duruşmalar ve karar aşamalarıyla ilerler.

Alacak Davası sonucunda mahkeme, borçlunun ödeme yükümlülüğünü yerine getirmesine karar verebilir. Bu karar, icra takibine konu edilerek alacağın tahsili sağlanır. Ticari alacaklar, işçi alacakları, kira bedelleri ve hizmet karşılıkları gibi farklı türlerde açılan davalar, mevzuata uygun şekilde yapılandırıldığında hem hukuki güvenlik sağlar hem de tahsil sürecini hızlandırır. Sayfa boyunca ele alınan tüm başlıklar; dava türleri, delil yönetimi, zamanaşımı, arabuluculuk ve icra ilişkisi gibi teknik detaylarla Alacak Davası’nın kapsamını bütüncül biçimde açıklamaktadır.

📘 1. Alacak Kavramı ve Hukuki Dayanak

Alacak, bir kişinin başka bir kişiden talep edebileceği parasal veya hizmete dayalı edimi ifade eder. Türk Borçlar Kanunu’na göre borç ilişkisi, alacaklının talep hakkı ile borçlunun yerine getirme yükümlülüğünden oluşur. Bu ilişki, sözleşme, haksız fiil, sebepsiz zenginleşme veya kanundan doğabilir.

Alacak davası ise, borçlunun edimini yerine getirmemesi durumunda alacaklının mahkemeye başvurarak hakkını talep ettiği hukuki yoldur. Genellikle para alacağına dayalı olsa da, hizmet, teslim veya başka bir edimin ifası da dava konusu olabilir.

📜 2. Mevzuat Temeli

Alacak davaları aşağıdaki temel mevzuatlara dayanır:

  • Türk Borçlar Kanunu (TBK): m.1–m.125 arası borç ilişkileri
  • Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK): m.4, m.118 vd. dava açma usulü
  • İcra ve İflas Kanunu (İİK): m.68 vd. ilamsız takip sonrası itirazın iptali davaları
  • Türk Medeni Kanunu (TMK): miras alacakları açısından
  • Ticaret Kanunu (TTK): ticari alacaklar için özel hükümler

✍️ 3. Alacak Davasının Türleri

Alacak davaları, alacağın niteliğine göre farklı türlerde açılabilir:

  • 💰 Para alacağı davası: En yaygın türdür. Borçlu, belirli bir miktar parayı ödememiştir.
  • 📦 Teslim davası: Mal veya eşya teslimi yapılmamıştır.
  • 🛠️ Hizmet alacağı davası: Hizmet sunumu gerçekleşmemiştir.
  • 🧾 Fatura ve sözleşme alacakları: Ticari ilişkilerde doğan borçlar.
  • 🏠 Kira alacağı: Kiracının ödemediği bedeller.
  • 👥 İşçi alacakları: Kıdem, ihbar, fazla mesai gibi iş hukukuna dayalı talepler.

Her dava türü, farklı ispat araçları ve usul kuralları gerektirir.

🧾 4. Dava Açma Şartları

Alacak davası açılabilmesi için bazı temel şartlar gerekir:

  • 📄 Borç ilişkisi: Yazılı sözleşme, fatura, dekont, e-posta gibi belgelerle ispatlanabilir.
  • 📍 Yetkili mahkeme: Genellikle borçlunun yerleşim yerindeki Asliye Hukuk Mahkemesi.
  • ⏳ Zamanaşımı süresi: TBK m.146’ya göre 10 yıl; bazı özel alacaklarda 5 yıl veya daha kısa.
  • 🧠 Hukuki menfaat: Alacaklının dava açmakta hukuki yararı olmalıdır.

Dava açmadan önce ihtar veya noter bildirimi yapılması, delil gücünü artırır.

📂 5. Delillerin Önemi

Alacak davasında ispat yükü alacaklıya aittir. Mahkeme, iddia edilen borcun varlığını ve miktarını somut delillerle değerlendirmek zorundadır.

Kullanılabilecek deliller:

  • 📑 Yazılı sözleşmeler
  • 🧾 Faturalar ve irsaliyeler
  • 💳 Banka dekontları
  • 📧 E-posta ve mesaj kayıtları
  • 👤 Tanık beyanları
  • 📸 Görsel veya dijital kayıtlar

Delillerin düzenli ve tarihli olması, davanın başarı şansını artırır.

📊 6. Dava Süreci Adımları

Alacak davası açıldığında aşağıdaki adımlar izlenir:

  1. 📥 Dava dilekçesi sunulur
  2. 📌 Mahkeme tensip zaptı düzenler
  3. 📬 Taraflara tebligat yapılır
  4. 📄 Davalı cevap dilekçesi verir
  5. 🧾 Deliller toplanır ve incelenir
  6. 🧑‍⚖️ Tahkikat ve duruşmalar yapılır
  7. 📜 Karar verilir ve gerekçeli yazılır

Dava süresi, delil durumu ve mahkeme yoğunluğuna göre değişebilir.

🧮 7. Alacağın Tahsili ve Hüküm

Mahkeme, alacaklının talebini haklı bulursa borçlunun ödeme yapmasına karar verir. Bu karar, ilam niteliğindedir ve icra takibine konu edilebilir.

Tahsile ilişkin adımlar:

  • 📜 Mahkeme kararı alınır
  • 📎 Karar kesinleşir
  • 📩 İcra takibi başlatılır
  • ⛔ Borçlu ödemezse haciz işlemi yapılabilir
  • 🏦 Banka ve mal varlığı sorgusu yapılır

Alacaklı, mahkeme kararıyla birlikte İcra Müdürlüğü’ne başvurarak tahsil sürecini başlatabilir.

👥 8. İtirazın İptali ve Menfi Tespit Davaları

Borçlu, kendisine gönderilen ödeme emrine itiraz ederse, alacaklı “itirazın iptali davası” açabilir. Bu dava, borcun varlığını ispat etmeye yöneliktir.

Tersine durumda, borçlu kendisine yöneltilen alacağın haksız olduğunu düşünüyorsa “menfi tespit davası” açabilir. Bu dava, borçlu olmadığını ispat etmeye yöneliktir.

Her iki dava türü, icra hukukuyla bağlantılıdır ve özel usul kurallarına tabidir.

🛡️ 9. Zamanaşımı ve Faiz Talepleri

Alacak davalarında zamanaşımı süresi dolmuşsa dava reddedilebilir. Bu nedenle alacaklı, sürelere dikkat etmelidir.

Faiz türleri:

  • 📈 Kanuni faiz: TBK m.88 uyarınca belirlenir
  • 📉 Temerrüt faizi: Borçlu gecikmişse uygulanır
  • 📊 Sözleşmesel faiz: Taraflarca belirlenmişse geçerlidir

Faiz talepleri, dava dilekçesinde açıkça belirtilmelidir.

📎 10. Alacak Davalarında Arabuluculuk

Bazı alacak türleri için dava açmadan önce arabuluculuk zorunludur. Özellikle işçi alacakları, ticari alacaklar ve kira alacaklarında bu süreç uygulanır.

Arabuluculuk süreci:

  • 🤝 Başvuru yapılır
  • 📅 Görüşme planlanır
  • 📄 Taraflar anlaşırsa tutanak düzenlenir
  • ❌ Anlaşma olmazsa dava açılır

Arabuluculuk, dava süresini kısaltabilir ve taraflar arasında uzlaşma sağlayabilir.

🧠 11. Ticari Alacaklar ve Şirketler Arası Davalar

Ticaret hayatında doğan alacaklar, genellikle şirketler arasında gerçekleşir. Bu davalarda TTK hükümleri uygulanır ve ticaret mahkemeleri yetkilidir.

Ticari alacak örnekleri:

  • 🧾 Fatura bedelleri
  • 📦 Mal teslimi eksiklikleri
  • 📄 Sözleşme ihlalleri
  • 💳 Vadeli satış borçları

Ticari davalarda delil düzeni ve belge yönetimi daha teknik düzeydedir.

🏠 12. Kira Alacakları

Kira sözleşmesine dayalı alacaklar, kiracının ödeme yükümlülüğünü yerine getirmemesi durumunda doğar. Bu alacaklar için Sulh Hukuk Mahkemesi yetkilidir.

Kira alacağına ilişkin talepler:

  • 🧾 Aylık kira bedeli
  • 🧹 Tahliye sonrası zararlar
  • 🧮 Faiz ve gecikme bedelleri

Kira alacakları, hem konut hem işyeri kiralarında farklı usullere tabidir.

🧩 13. İşçi Alacakları

İşçi alacakları, hizmet sözleşmesine dayalı olarak çalışanların işverenden talep edebileceği parasal hakları kapsar. Bu alacaklar, İş Kanunu ve Borçlar Kanunu hükümlerine göre değerlendirilir.

Başlıca işçi alacakları:

  • 💼 Kıdem tazminatı
  • ⏱️ Fazla mesai ücreti
  • 📅 Yıllık izin ücreti
  • 📆 İhbar tazminatı
  • 🧾 Ücret ve prim alacakları

Bu tür davalarda arabuluculuk başvurusu zorunludur. Arabuluculuk süreci sonuçsuz kalırsa iş mahkemesinde dava açılır.

🏛️ 14. İcra Takibi ve Alacak Davası İlişkisi

Alacaklı, doğrudan mahkemeye başvurabileceği gibi önce icra takibi başlatabilir. Borçlu ödeme emrine itiraz ederse, alacaklı “itirazın iptali” davası açar. Bu dava, alacağın varlığını mahkeme kararıyla tespit etmeye yöneliktir.

İcra takibi sonrası olası davalar:

  • 📌 İtirazın iptali davası
  • 🛡️ Menfi tespit davası
  • 🧾 Takibin durdurulması talepleri

İcra takibi ile alacak davası arasında stratejik tercih yapılmalıdır.

📚 15. Alacak Davasında Karar ve Sonuç

Mahkeme, delilleri değerlendirerek alacaklının talebini haklı bulursa borçlunun ödeme yapmasına karar verir. Bu karar, ilam niteliğindedir ve icra takibine konu edilebilir.

Kararın sonuçları:

  • 📜 Borçluya ödeme yükümlülüğü getirilir
  • ⛔ Ödeme yapılmazsa icra süreci başlatılır
  • 🏦 Haciz, banka sorgusu ve mal araştırması yapılabilir
  • 📈 Faiz ve yargılama giderleri borçluya yüklenir

Kararın kesinleşmesiyle birlikte alacaklı, tahsil sürecini başlatabilir.

🧠 16. Stratejik Değerlendirme ve Dava Öncesi Hazırlık

Alacak davası açmadan önce hukuki ve teknik hazırlık yapılması, sürecin başarısını doğrudan etkiler. Belgelerin düzenlenmesi, zamanaşımı kontrolü, arabuluculuk başvurusu ve dava dilekçesinin doğru hazırlanması gerekir.

Dava öncesi öneriler:

  • 📂 Tüm belgeler tarihli ve eksiksiz olmalı
  • 📅 Zamanaşımı süresi kontrol edilmeli
  • 📞 İhtar veya noter bildirimi yapılmalı
  • 🧾 Arabuluculuk süreci belgelenmeli
  • 📄 Dilekçe açık, mevzuata uygun yazılmalı

Bu hazırlıklar, hem dava süresini kısaltır hem de mahkemeye sunulan iddiaların gücünü artırır.

📍 17. Ofiste Değerlendirme ve Belgelerin İncelenmesi

Alacak davası, teknik detayları ve belge yoğunluğu nedeniyle yüz yüze değerlendirme gerektiren bir süreçtir. Her borç ilişkisi kendine özgü olduğundan, sözleşme yapısı, ödeme belgeleri, yazışmalar ve tanık beyanları birlikte ele alınmalıdır.

Kadıköy veya Şişli ofisimizde, tüm belgeleri mevzuat temelli açıklamalar eşliğinde birlikte inceleyebiliriz. Dava dilekçesi, delil listesi, arabuluculuk tutanakları ve icra takibi stratejisi adım adım planlanabilir. Görüşme talebinizi iletmeniz yeterli; süreci birlikte yapılandıralım, alacağınızı hukuki güvenlik içinde tahsil edelim.

📞 Görüşme talebinizi iletmeniz yeterli; süreci birlikte planlayalım, alacağınızın tahsilini güvenle tamamlayalım. 📞 WhatsApp üzerinden randevu alın

📞 İletişim Bilgileri ve Ulaşım

🏢 Kenan Uysal Hukuk Ofisi – Kadıköy / İstanbul

🏢 Kenan Uysal Hukuk Ofisi – Şişli / İstanbul