Muris Muvazaası Davaları
Muris muvazaası davaları, miras bırakanın (murisin), mirasçılarını mirastan mahrum bırakmak amacıyla üçüncü kişilerle yaptığı hukuki işlemleri kapsar. Genellikle, muris bu tür işlemleri mal kaçırma amacıyla gerçekleştirir. Görünürdeki işlem ile gerçek irade arasında fark bulunduğunda bu durum muvazaa olarak değerlendirilir.
Hukuki Tanım:
• Borçlar Kanunu Madde 19: Görünürdeki işlemler ve muvazaalı anlaşmalar.
• Türk Medeni Kanunu’nun Genel Hükümleri: Hukuki işlemde dürüstlük ilkesi.
Muris Muvazaasının Amacı:
• Belirli mirasçıların miras hakkını engellemek.
• Malvarlığı transferini görünürde bir işlemle saklamak.
• Miras paylaşımını mirasçılar aleyhine değiştirmek.
1. Muris Muvazaasının Unsurları
Muris muvazaasını ortaya koymak için şu unsurların varlığı gereklidir:
a. Muvazaa İradesi
Murisin mirasçılardan mal kaçırma niyetini taşıması.
b. Görünürdeki İşlem
Murisin yaptığı hukuki işlem, çoğunlukla satış, bağış veya başka bir hukuki transfer şekli olabilir, ancak bu işlem gerçek bir amaca hizmet etmez.
c. Gerçek İrade
Murisin gerçek amacı, genellikle mirasçılardan birine zarar vermek ya da tereke paylaşımını adaletsiz bir şekilde yönlendirmektir.
d. Zarar
Mirasçıların, muvazaalı işlem sonucunda hak kaybına uğraması.
2. Muris Muvazaası Çeşitleri
a. Satış Görünümlü Bağış
Murisin malvarlığını üçüncü kişilere bağış yapmış gibi gösterip aslında satış olarak işlemi kayıtlara geçirmesi.
b. Temsilî İşlemler
Murisin borçlarını kapatmak veya terekeyi küçültmek amacıyla yaptığı sahte işlemler.
c. Tereke Borçlarının Örtülü Artırılması
Mirasçılar arasında paylaşımı etkileyen borçların muvazaalı şekilde oluşturulması.
3. Türk Medeni Kanunu ve Borçlar Kanunu Çerçevesi
TMK Madde 706 (Gayrimenkul Satışı)
• Taşınmaz satışlarında yazılılık ve resmi şekil şartı.
BK Madde 19-20 (Muvazaa Hükümleri)
• Muvazaa ile yapılan işlemin geçersizliği.
• Gerçek amacın ortaya konulması için kullanılan delillerin değeri.
TMK 609 vd. Maddeler
• Tereke tasfiyesinin esasları.
• Mirasçılar arasında adil paylaşım ilkesi.
4. Muris Muvazaası Davalarının Süreci
a. Davanın Açılması
Yetkili mahkemeye başvurarak işlemin muvazaalı olduğu iddiasıyla dava açılır. Bu tür davalarda genellikle asliye hukuk mahkemeleri görevlidir.
b. İspat Yükümlülüğü
Davacı mirasçı, muvazaa iddiasını ispat etmekle yükümlüdür. İspat araçları şunlardır:
• Resmi belgeler (sözleşmeler ve devir belgeleri).
• Tanık ifadeleri (işlemin muvazaa niteliğini destekleyen ifadeler).
• Tereke envanteri.
c. Mahkeme Süreci
Mahkeme, muvazaanın varlığına ilişkin delilleri değerlendirir ve işlemin gerçek amacını ortaya koymaya çalışır.
5. Karar ve Davanın Sonuçları
a. İşlemin Geçersiz Sayılması
Mahkeme, muvazaalı işlemin geçersizliğine hükmeder ve yapılan devir ya da transfer işlemlerini hükümsüz kılar.
b. Tereke Paylaşımı
Geçersiz işlem sonucunda tereke yeniden düzenlenir ve mirasçılar arasında yasal paylaştırma yapılır.
c. Hak İadesi
Muvazaalı işlem nedeniyle zarar gören mirasçılar, haklarını geri alır.
6. Muris Muvazaası Davalarında Karşılaşılan Sorunlar
a. Delil Eksikliği
Muvazaanın kanıtlanması, tanık beyanları veya yazılı belgelerin yetersizliği nedeniyle zor olabilir.
b. Uzun Süreçler
Bu tür davalar genellikle uzun bir yargılama süreci gerektirir. Mirasçıların haklarını kaybetmemesi için sürecin etkin şekilde yürütülmesi gerekir.
c. Hukuki İşlemlerin Karmaşıklığı
Muvazaalı işlemlerin hukuki olarak tanımlanması ve tarafların gerçek niyetlerinin tespit edilmesi karmaşık bir süreçtir.
Avukat Kenan Uysal Hukuk Ofisi’nin Muris Muvazaası Alanındaki Hizmetleri
• Hukuki Danışmanlık: Muris muvazaasına dair davalarda müvekkillere sürecin her aşamasında rehberlik sunulması.
• Dava Hazırlığı ve Takibi: İddia edilen muvazaalı işlemlere ilişkin dava açılması ve sürecin etkin şekilde yürütülmesi.
• Delil Toplama: Gerekli delillerin toplanarak davanın başarılı sonuçlanması için kullanılmasının sağlanması.
• Tereke Düzenlemesi: Geçersiz işlemler sonrasında terekenin yeniden adil bir şekilde düzenlenmesi.