avukat

🏛️ Kooperatif Genel Kurul Kararlarının İptali Davası

Kooperatif Genel Kurul Kararlarının İptali Davası; Kooperatif genel kurulları, ortakların doğrudan yönetime katıldığı ve kooperatifin en üst karar organı olarak işlev gördüğü demokratik platformlardır. Bu kurullarda alınan kararlar, kooperatifin işleyişini, mali yapısını, yönetimini ve ortakların haklarını doğrudan etkiler. Ancak her genel kurul kararı, hukuka uygun biçimde alınmadığı takdirde bağlayıcı olmaz.

Kooperatif Genel Kurul Kararlarının İptali Davası, kooperatifin iç işleyişinde dengeyi koruyan ve ortakların haklarını güvence altına alan bir yargı denetimidir. Bu dava, kararın kanuna, ana sözleşmeye veya dürüstlük kuralına aykırı olduğu iddiasıyla açılır. Mahkeme, hem şekli hem de maddi hukuka uygunluğu değerlendirerek kararın geçerliliğini denetler. Bu sayede, kooperatif yönetiminin keyfi uygulamaları engellenir ve ortaklar arasında eşitlik ilkesi korunur.

📜 Hukuki Dayanak

Kooperatif Genel Kurul Kararlarının İptali Davası, aşağıdaki temel mevzuat hükümlerine dayanır:

  • Kooperatifler Kanunu m.53: Genel kurul kararlarının iptali için dava açma süresi ve usulü düzenlenmiştir.
  • Türk Ticaret Kanunu m.447–450: Sermaye şirketleri için geçerli olan genel kurul kararlarının iptali hükümleri, kooperatifler için kıyasen uygulanabilir.
  • Borçlar Kanunu m.2: Dürüstlük kuralı ihlali, iptal sebebi olarak değerlendirilir.
  • Hukuk Muhakemeleri Kanunu m.1 ve m.14: Dava açma usulü ve yetkili mahkeme belirlenir.

Bu hükümler birlikte değerlendirildiğinde, iptal davası yalnızca şekli değil, aynı zamanda kararın ortaklar üzerindeki etkilerini de denetleyen bir mekanizma olarak işler. Mahkeme, kararın alınma sürecini, içeriğini ve sonuçlarını birlikte değerlendirir.

⚙️ Dava Sebepleri

Genel kurul kararlarının iptali için başlıca sebepler şunlardır:

  • 🟥 Kanuna Aykırılık: Karar, Kooperatifler Kanunu veya diğer ilgili mevzuat hükümlerine açıkça aykırıysa iptali gerekir. Örneğin, yönetim kurulu üyelerinin kendi ibralarında oy kullanmaları yasaktır.
  • 🟨 Ana Sözleşmeye Aykırılık: Karar, kooperatifin ana sözleşmesinde yer alan usul veya içerik hükümlerine aykırıysa iptal edilebilir. Örneğin, yeterli nisap sağlanmadan alınan kararlar geçersizdir.
  • 🟩 Dürüstlük Kuralının İhlali: Karar, ortaklar arasında eşitsizlik yaratıyor veya kötü niyetli biçimde alınmışsa iptal sebebidir. Örneğin, belirli ortaklara ayrıcalıklı hak tanınması diğerlerinin haklarını zedeleyebilir.
  • 🟦 Toplantı Usulsüzlüğü: Genel kurul toplantısının çağrısı, gündemi, nisabı veya oylama şekli mevzuata aykırıysa karar geçersiz sayılır. Örneğin, gündem dışı karar alınması iptal sebebidir.

Bu sebepler, mahkeme tarafından somut olayın özelliklerine göre değerlendirilir. Her iptal gerekçesi, belgeyle desteklenmeli ve açık biçimde ortaya konmalıdır.

🧾 İptal Talebinde Bulunabilecek Kişiler

İptal davası açma hakkı, yalnızca belirli ortaklara tanınmıştır. Bu kişiler şunlardır:

  • 👥 Toplantıya katılıp karara muhalefet edenler: Karara karşı oy kullanmış ve bunu tutanağa geçirmiş ortaklar.
  • 🚫 Oy kullanması engellenenler: Toplantıya katılmış ancak haksız biçimde oy kullanması engellenmiş ortaklar.
  • 📭 Usulsüz çağrıya maruz kalanlar: Toplantıya çağrının usule uygun yapılmadığını iddia eden ortaklar.
  • ❌ Toplantıya katılmayanlar (istisnai): Kararın açıkça kanuna aykırı olduğunu ileri süren ortaklar, toplantıya katılmamış olsalar bile dava açabilir.

Bu sınırlama, keyfi dava açılmasını önlemek ve kooperatif içi dengeyi korumak amacıyla getirilmiştir. Davacı, bu sıfatını belgeyle ispatlamalıdır.

📅 Süreler ve Hak Düşürücü Etki

İptal davası açma süresi, hak düşürücü niteliktedir ve kesin olarak uygulanır:

  • ⏳ Süre: Kararın alındığı tarihten itibaren 1 ay içinde dava açılmalıdır.
  • 📆 Başlangıç: Süre, toplantı tarihinden değil, kararın alındığı günden başlar.
  • 🚫 Geç kalınırsa: Süre geçtikten sonra açılan dava, esasa girilmeden reddedilir.
  • 📜 Tutanağa geçirme: Muhalefet şerhi tutanağa geçirilmişse, süre güvence altına alınır.

Sürelerin hak düşürücü olması, mahkemenin re ’sen dikkate alacağı bir unsur olup, tarafların ileri sürmesine gerek kalmaksızın uygulanır.

🧮 Mahkeme İncelemesi

Mahkeme, iptal davasında aşağıdaki unsurları değerlendirir:

  • 📋 Kararın içeriği: Kanuna, ana sözleşmeye ve dürüstlük kuralına uygunluk.
  • 📊 Toplantı usulü: Çağrı şekli, gündem, nisap, oylama biçimi.
  • 📐 Ortakların durumu: Oy kullanma hakkı, muhalefet şerhi, çağrıya uyum.
  • 📎 Belgeler: Toplantı tutanakları, çağrı belgeleri, ana sözleşme metni.
  • 🔍 Deliller: Yazılı belgeler, tanık beyanları, bilirkişi raporları.

Mahkeme, yalnızca şekli değil, aynı zamanda kararın etkilerini ve ortaklar üzerindeki sonuçlarını da değerlendirir. Kararın iptali halinde, kooperatifin ilgili işlemi geçersiz sayılır ve eski hale dönülür.

📁 Delil Yapısı

İptal davasında sunulabilecek başlıca deliller şunlardır:

  • 📑 Genel kurul tutanağı: Kararın alındığı toplantının resmi kaydı.
  • 📬 Çağrı belgeleri: Toplantıya çağrının usule uygun yapıldığını veya yapılmadığını gösterir.
  • 📘 Ana sözleşme metni: Kararın sözleşmeye aykırı olup olmadığını belirlemek için.
  • 🗣️ Tanık beyanları: Toplantı sırasında yaşanan usulsüzlükleri destekleyebilir.
  • 📊 Yönetim kurulu kararları: Kararın öncesindeki hazırlık sürecini gösterir.
  • 📷 Görsel kayıtlar (varsa): Toplantı görüntüleri, oylama şekli gibi unsurlar.

Delillerin eksiksiz sunulması, davanın başarı şansını doğrudan etkiler. Özellikle tutanaklar ve çağrı belgeleri, sürecin hukuka uygunluğunu ispat açısından kritiktir.

🧷 Teknik Notlar

  • 🏛️ Yetkili mahkeme: Kooperatif merkezinin bulunduğu yerdeki Asliye Ticaret Mahkemesi.
  • 🗂️ Arabuluculuk: Bu dava türü için zorunlu değildir.
  • 📝 Dava dilekçesi: Kararın açık tanımı, iptal gerekçeleri ve delil listesi yer almalıdır.
  • 📊 Bilirkişi incelemesi: Gerekirse toplantı usulü ve karar etkisi incelenebilir.
  • 📤 İcra takibi: Karar kesinleştiğinde iptal edilen işlemin sonuçları geri alınabilir.
  • 💼 Vergisel etkiler: İptal edilen kararın mali sonuçları varsa değerlendirilmelidir.

 

📞 İletişim – Kenan Uysal Hukuk Ofisi

Kenan Uysal Hukuk Ofisi, İstanbul’un iki farklı noktasında hizmet vermektedir: Anadolu Yakası’nda Kadıköy/Yıldırım Sokak’ta ve Avrupa Yakası’nda Şişli/Büyükdere Caddesi üzerinde. Hukuki danışmanlık, içerik yönetimi ve dava süreçleriyle ilgili görüşmeleriniz için aşağıdaki iletişim kanallarını kullanabilirsiniz. Tüm başvurular gizlilik ve mesleki etik çerçevesinde değerlendirilir.

🏢 Kadıköy Ofisi

🏢 Şişli Ofisi

🌐 Genel Bilgiler