avukat

⚖️ Mirasın Hükmen Reddi

” Borca Batık Terekeye Karşı Yasal Güvence”

Mirasın hükmen reddi, Türk Medeni Kanunu’nun 605/2. maddesiyle düzenlenen ve mirasçılara herhangi bir beyanda bulunmaksızın mirası reddetmiş sayılma hakkı tanıyan özel bir hükümdür. Bu düzenleme, özellikle borca batık tereke durumlarında mirasçının kişisel malvarlığını koruma amacı taşır. Mirasın hükmen reddi sayesinde, mirasçılar miras bırakanın borçlarından sorumlu tutulmaz; çünkü yasa, belirli şartların varlığı halinde mirasın reddedilmiş olduğunu varsayar.

Bu hüküm, uygulamada “kanuni red” veya “otomatik red” olarak da adlandırılır. Ancak teknik olarak “hükmen red” terimi, mirasçının iradesi dışında doğan ve yasal karineye dayanan reddi ifade eder. Mirasın hükmen reddi, özellikle miras bırakanın ölüm tarihinde ödemeden aczinin açıkça belli olması veya resmen tespit edilmesi durumlarında devreye girer. Bu iki şarttan herhangi biri gerçekleştiğinde, mirasçılar 3 aylık süre içinde gerçek red beyanında bulunmasalar dahi mirası reddetmiş sayılırlar.

Açıkça belli olan acizlik, miras bırakanın borçluluğunun toplumca bilinir olmasıyla ortaya çıkar. Sürekli icra takibine uğramış, hacizli malları bulunan, iflas etmiş veya borçları kamuya açık şekilde bilinen kişiler bu kapsama girer. Resmen tespit edilmiş acizlik ise iflas kararları, aciz vesikaları, vergi borcu dökümleri, SGK kayıtları, banka hacizleri gibi resmi belgelerle ortaya konur. Bu belgeler, hükmen red karinesinin güçlendirilmesinde kritik rol oynar.

Kenan Uysal Hukuk Ofisi, mirasın hükmen reddi süreçlerinde dijital delil yönetimiyle öne çıkar. ERP sistem kayıtları, e-fatura dökümleri, banka hareketleri ve resmi borç belgeleri teknik olarak analiz edilerek, borca batıklık durumu somutlaştırılır. Bu analizler, alacaklılara karşı açılan “mirasın hükmen reddinin tespiti” davalarında güçlü delil olarak kullanılır.

Mirasın hükmen reddi, mirasçının yasal sorumluluğunu ortadan kaldıran ve borçlardan korunmasını sağlayan bir güvenlik mekanizmasıdır. Ancak uygulamada karinenin çürütülmesini önlemek için mahkemeye başvurarak hükmen reddin tespitini istemek, özellikle alacaklı baskısı altındaki mirasçılar için önemlidir. Bu süreçte teknik delil sunumu, mevzuata uygun dilekçe hazırlığı ve hızlı başvuru mekanizmaları kritik rol oynar.

⚖️ YASAL DAYANAK: TMK m. 605/2 Açıklaması

Türk Medeni Kanunu’nun 605. maddesinin ikinci fıkrası, mirasın hükmen reddi kurumunu düzenler. Bu hükme göre, miras bırakanın ölüm anındaki mali durumu borçlarının aktiflerinden açıkça fazla ise ve bu durum herkesçe biliniyor ya da resmi belgelerle sabit ise, mirasçılar mirası reddetmiş sayılır. Bu durumda mirasçının ayrıca bir red beyanında bulunmasına gerek yoktur.

Hükmen red, mirasçının iradesine dayalı bir işlem değildir; bu yönüyle gerçek redden ayrılır. Kanun koyucu, miras bırakanın borçluluğunun açıkça belli olması veya resmi belgelerle sabit olması halinde, mirasçının korunması gerektiğini kabul etmiştir. Bu koruma, mirasçının ayrıca bir başvuru yapmasına gerek kalmaksızın devreye girer.

📌 ŞARTLAR: Hükmen Reddi Doğuran Durumlar

Mirasın hükmen reddi karinesinin doğabilmesi için iki temel şarttan biri gerçekleşmelidir:

🔴 Açıkça Belli Olma

Miras bırakanın borçluluğu, herhangi bir araştırmaya gerek duyulmadan anlaşılabilir olmalıdır. Sürekli icra takibine uğramış olması, hacizli mallarının bulunması, iflas etmiş olması gibi durumlar bu kapsama girer. Bu tür borçluluk halleri, toplumca bilinir nitelikte olmalıdır.

🟢 Resmen Tespit Edilme

Miras bırakanın borçluluğu, resmi belgelerle sabit hale gelmişse hükmen red karinesi doğar. Bu belgeler arasında iflas kararları, aciz vesikaları, vergi borcu dökümleri, SGK kayıtları, banka hacizleri gibi belgeler yer alır. Bu belgeler, mirasçının sorumluluğunun doğmadığını ispatlamak için kullanılabilir.

🧭 UYGULAMA SENARYOLARI: Gerçek Hayattan Örnekler

🟠 Senaryo 1: İflas Etmiş Miras bırakan

Miras bırakan hakkında iflas kararı varsa, mirasçılar herhangi bir işlem yapmaksızın mirası reddetmiş sayılır. Bu durumda alacaklılar mirasçılara başvuramaz.

🔵 Senaryo 2: Borçları Malvarlığından Açıkça Fazla

Tereke analizi sonucunda borçların aktiflerden fazla olduğu görülürse, mirasçılar mirası reddetmiş sayılır. Bu durum, özellikle ticari işletme sahibi miras bırakanlarda sık görülür.

🟣 Senaryo 3: Alacaklıya Karşı Savunma

Mirasçılar, kendilerine yöneltilen alacak taleplerine karşı hükmen red savunması yapabilir. Mahkeme, borca batıklık durumunu değerlendirerek mirasçının sorumluluğunu ortadan kaldırabilir.

🧾 DAVA: Hükmen Reddi Tespit Davası

Her ne kadar hükmen red doğrudan geçerli olsa da, uygulamada karinenin çürütülmesini önlemek için “mirasın hükmen reddinin tespiti” istemli dava açılması önerilir. Bu dava, mirasçının alacaklılara karşı hukuki pozisyonunu güçlendirir.

  • Görevli mahkeme: Asliye hukuk mahkemesi
  • Taraflar: Mirasçılar (davacı), alacaklılar (davalı)
  • Deliller: İcra kayıtları, banka belgeleri, vergi borçları, bilirkişi raporları
  • Süre: Hak düşürücü süreye tabi değildir
  • Amaç: Hükmen reddin mahkeme kararıyla sabit hale getirilmesi

📚 KARŞILAŞTIRMA: Gerçek Red vs. Hükmen Red

🔍 ÖzellikGerçek RedHükmen Red
Beyan Gerekir mi?✅ Evet❌ Hayır
Süre Sınırı⏱️ 3 ay🚫 Yok
Mahkemeye Başvuru📝 Zorunlu🧭 İhtiyari
İspat Yükü🧾 Mirasçı📂 Mirasçı (karineyi güçlendirmek için)

Gerçek red, mirasçının aktif iradesiyle gerçekleşirken; hükmen red, miras bırakanın mali durumuna bağlı olarak kendiliğinden doğar. Her iki durumda da mirasçının borçlardan korunması amaçlanır.

🛠️ DİJİTAL DELİLLER: Teknik Analizle Borca Batıklık

Kenan Uysal Hukuk Ofisi, mirasın hükmen reddi süreçlerinde dijital delil yönetimiyle öne çıkar. ERP sistem kayıtları, e-fatura dökümleri, banka hareketleri ve resmi borç belgeleri teknik olarak analiz edilerek, borca batıklık durumu somutlaştırılır. Bu analizler, alacaklılara karşı açılan “mirasın hükmen reddinin tespiti” davalarında güçlü delil olarak kullanılır.

Dijital belgeler:

  • 💻 ERP logları
  • 📄 E-fatura dökümleri
  • 🏦 Banka haciz kayıtları
  • 📊 Vergi borcu tabloları
  • 📁 SGK prim borçları

Bu belgeler, teknik olarak işlenerek mahkemeye sunulabilir hale getirilir.

 

📞 Hızlı Başvuru ve Danışmanlık

Kenan Uysal Hukuk Ofisi, mirasın hükmen reddi süreçlerinde teknik doğruluk, hız ve dijital entegrasyon odaklı hizmet sunar. Aşağıdaki adımlar, borca batık tereke durumlarında mirasçının korunmasını sağlamak üzere yapılandırılmıştır:

  • 🗂️ Tereke Analizi: Miras bırakanın malvarlığı ve borç yapısı detaylı şekilde incelenir.
  • 💾 Dijital Delil Toplanması: ERP kayıtları, e-faturalar, banka hareketleri gibi belgeler teknik olarak analiz edilir.
  • 🧾 Mahkeme Başvurusu: Hükmen reddin tespiti için gerekli dilekçeler hazırlanır ve süreç yönetilir.
  • 🛡️ Alacaklı Savunması: Mirasçılara yöneltilen taleplere karşı hükmen red savunması geliştirilir.
  • 📱 Mobil ve WhatsApp Danışmanlık: Hızlı iletişim, belge paylaşımı ve başvuru takibi mobil uyumlu sistemlerle sağlanır.

 

📞 İletişim ve Başvuru Bilgileri

Mirasın hükmen reddi sürecinde teknik doğruluk, hızlı erişim ve dijital entegrasyonla destek almak için Kenan Uysal Hukuk Ofisi ile doğrudan iletişime geçebilirsiniz. Tüm başvurular mevzuata uygun şekilde değerlendirilir; belge yüklemeli, mobil uyumlu ve hızlı yanıt sistemine sahiptir.