Boşanma Nedenleri

Çekişmeli Boşanma Nedenleri

Boşanma nedenleri; Türk Medeni Kanunu’nda belirtilen çekişmeli boşanma nedenleri, evlilik birliğinin devamını imkânsız hale getiren durumlara dayalıdır. Bu nedenler şunlardır:

1. Zina (TMK m.161)
Tanım: Zina, evli bir kişinin eşine sadakat yükümlülüğünü ihlal ederek, eş dışında bir kişiyle cinsel ilişkiye girmesidir. Sadakat yükümlülüğünü ağır şekilde ihlal eden bu davranış, evlilik birliğini temelinden sarsar ve mutlak boşanma sebepleri arasında yer alır.
Madde 161: “Eşlerden biri zina ederse, diğer eş boşanma davası açabilir. Affeden tarafın dava hakkı yoktur. Davanın açılabilmesi için zina fiilinin öğrenilmesinden itibaren altı ay ve her halde beş yıl içinde dava açılmalıdır.”
Unsurlar:
Cinsel İlişki: Zinanın varlığı için eş dışında bir kişiyle cinsel ilişkinin gerçekleşmiş olması gerekir.
Kusur: Zina eden eşin kusurlu olması gereklidir.
Süre: Zina fiilinin öğrenilmesinden itibaren 6 ay içinde ve her durumda 5 yıl içinde dava açılmalıdır.
Affetmeme: Zina yapan eşi affeden taraf dava açma hakkını kaybeder.

İspat Yöntemleri:
Yazılı ve dijital deliller (mesajlaşmalar, sosyal medya yazışmaları).
Tanık beyanları.
Otel kayıtları gibi somut kanıtlar.

2. Hayata Kast, Kötü Muamele ve Onur Kırıcı Davranışlar (TMK m.162)
Tanım: Hayata kast, bir eşin diğer eşin yaşamını sona erdirme girişimidir. Kötü muamele ise eşe uygulanan fiziksel, psikolojik veya ekonomik şiddeti ifade eder. Onur kırıcı davranışlar, eşin toplum içinde küçük düşürülmesi veya rencide edilmesidir.
Madde 162: “Eşlerden biri, diğerinin hayatına kast eder, ona pek kötü davranır veya ağır derecede onur kırıcı bir davranışta bulunursa, mağdur eş boşanma davası açabilir.”
Unsurlar:
Hayata Kast: Fiziksel saldırılar, öldürme tehditleri gibi yaşamı tehdit eden davranışlar.
Kötü Muamele: Psikolojik baskılar, ekonomik şiddet veya fiziksel zarar verme.
Onur Kırıcı Davranışlar: Hakaret, aşağılama veya toplum içinde küçük düşürme.

Deliller:
Tanık ifadeleri.
Adli tıp raporları.
Video veya ses kayıtları.

3. Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürme (TMK m.163)
Tanım: Küçük düşürücü suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme, bir eşin diğer eşin toplumdaki itibarını zedeleyen veya evlilik birliğini sürdürülemez hale getiren eylemlerini ifade eder. Bu, evlilik birliği üzerinde ciddi bir olumsuz etki yaratır.
Madde 163: “Eşlerden biri küçük düşürücü bir suç işler veya haysiyetsiz bir hayat sürer ve bu durum diğer eş için birlikte yaşamayı çekilmez hale getirirse, mağdur eş boşanma davası açabilir.”
Unsurlar:

Küçük Düşürücü Suçlar: Hırsızlık, dolandırıcılık gibi toplumca ahlaka aykırı görülen suçlar.
Haysiyetsiz Hayat Sürme: Sürekli alkol ve madde bağımlılığı, kumar alışkanlığı veya toplumun ahlaki normlarına aykırı yaşam biçimleri.

Deliller:
Sabıka kayıtları.
Çevreden alınan tanık beyanları.
Sosyal davranışlara ilişkin belgeler.

4. Terk (TMK m.164)
Tanım: Terk, bir eşin ortak yaşamdan haklı bir sebep olmaksızın uzaklaşması ve evlilik birliğinden kaynaklanan sorumluluklarını yerine getirmemesidir.
Madde 164: “Eşlerden biri, evlilik birliğinden doğan yükümlülükleri yerine getirmemek amacıyla ortak konutu terk ederse, terk edilen eş boşanma davası açabilir.”
Unsurlar:
6 Aylık Süre: Ortak konutun en az 6 ay terk edilmiş olması gerekir.
İhtar: Terk edilen eş, diğer tarafa mahkeme aracılığıyla ihtar göndermelidir.
Dönüş Süresi: İhtar tarihinden itibaren 2 ay içinde dönüş gerçekleşmelidir.

Deliller:
İhtar tebligatları.
Tanık beyanları.

5. Evlilik Birliğinin Temelden Sarsılması (TMK m.166)
Tanım: Evlilik birliğinin temelden sarsılması, eşler arasındaki ilişkiyi sürdürmenin imkânsız hale gelmesi ve ortak hayatın taraflar için çekilmez bir hal alması durumudur. Bu neden, genel boşanma sebeplerinden biridir.
Madde 166: “Evlilik birliği, ortak hayatı sürdürmeleri eşlerden beklenmeyecek derecede temelinden sarsılmışsa, taraflardan her biri boşanma davası açabilir.”
Unsurlar:
Geçimsizlik: Eşler arasında sürekli tartışma ve uyumsuzluk.
Sadakatsizlik: Güvenin zedelenmesi.
Uyumsuzluk: Evlilik birliğinin devamını imkânsız hale getiren durumlar.

Deliller:
Psikolojik raporlar.
Tanık beyanları.
Yazılı belgeler.

6. Türk Medeni Kanunu’nun 165. maddesi, akıl hastalığını boşanma sebeplerinden biri olarak düzenlemektedir. Akıl hastalığı, diğer eş için evlilik birliğini sürdürmeyi çekilmez hale getirdiğinde, belirli şartlar çerçevesinde boşanma talebinde bulunulabilir. Bu madde, toplum sağlığı ve birey haklarını gözetirken, eşlerin kişisel huzurunu ve evlilik birliğinin sürdürülebilirliğini de göz önünde bulundurur.

Madde 165’in Hükmü

“Eşlerden biri akıl hastası olup da bu yüzden ortak hayat diğer eş için çekilmez hâle gelirse, hastalığın geçmesine olanak bulunmadığı resmî sağlık kurulu raporuyla tespit edilmek koşuluyla bu eş boşanma davası açabilir.”

Akıl Hastalığı Nedeniyle Boşanma İçin Gerekli Şartlar

1. Akıl Hastalığı Bulunması: Boşanma talebinde bulunulan eşin akıl hastası olduğunun tespit edilmiş olması gerekmektedir. Bu hastalık, evlilik birliğini sürdürmeyi imkânsız hale getiren bir nitelikte olmalıdır.
2. Ortak Hayatın Çekilmez Hâle Gelmesi: Akıl hastalığı nedeniyle diğer eş, evlilik birliğini sürdüremeyecek kadar olumsuz etkilenmiş olmalıdır. Burada, eşin kişisel huzuru ve psikolojik durumu dikkate alınır.
3. Resmî Sağlık Kurulu Raporu: Hastalığın geçmesinin mümkün olmadığını belirten bir resmî sağlık kurulu raporu, boşanma davasının açılabilmesi için zorunlu bir belgedir. Sağlık raporu, mahkemece değerlendirilerek karar alma sürecinde dikkate alınır.

Delil ve Kanıt Yükümlülüğü

• Resmî Raporun Önemi: Akıl hastalığı sebebiyle boşanma davası açabilmek için hastalığın kalıcı nitelikte olduğunun bir sağlık kurulu raporu ile belgelenmesi şarttır.
• Tanık İfadeleri: Eşin, ortak yaşam sırasında akıl hastalığı nedeniyle yaşadığı zorluklar tanık ifadeleriyle desteklenebilir. Örneğin, arkadaşlar, aile üyeleri veya yakın çevre bu konuda mahkemede bilgi verebilir.
• Sosyal ve Psikolojik Etkiler: Davacı eş, akıl hastalığı nedeniyle maruz kaldığı sosyal ve psikolojik etkileri mahkemeye sunarak haklılığını güçlendirebilir.

7 . Fiili ayrılık nedeniyle boşanma
Türk Medeni Kanunu’nun 166. maddesi, genel boşanma sebepleri arasında yer almakla birlikte, boşanma davasının reddedilmesinden sonra bir araya gelemeyen eşlerin durumunu da kapsar. Birlikte yaşamayı sürdüremeyen tarafların bu durumda tekrar dava açmaları mümkündür.
Boşanma Davasının Reddedilmesi ve Hukuki Süreç
Boşanma davasının reddedildiği hallerde, eşlerin ortak hayatı devam ettirmeleri beklenir. Ancak, eşlerin bu süreçte yeniden bir araya gelememesi, evlilik birliğini temelinden sarsan bir durum olarak değerlendirilebilir. Bu tür durumlarda mahkeme, yeni bir boşanma davası açıldığında şu hususları dikkate alır:
Reddin Üzerinden Geçen Süre: Boşanma davasının reddinden itibaren makul bir süre geçmesi gerekir. Yasa değişikliğinden sonra bu süre en az 1 yıl
Birlikte Yaşam Girişimleri: Tarafların yeniden bir araya gelmek için girişimde bulunup bulunmadıkları incelenir. Birliktelik sağlanamaması durumunda bu, evlilik birliğinin fiilen sona erdiğine dair bir gösterge olabilir.

Evlilik Birliğinin İmkânsızlığı: Ortak yaşamın fiili olarak mümkün olmaması, boşanma kararına gerekçe oluşturur.

Mahkeme Sürecinde Dikkate Alınacak Unsurlar
Fiili Ayrılık Durumu: Eşlerin ayrı yaşamaya başlamış olması ve ortak hayatı sürdürmek için bir çaba göstermemeleri.
Sosyal ve Ekonomik Koşullar: Ayrılığın çocuğun veya tarafların yaşam standartları üzerindeki etkileri.
Geçmiş Süreçte Yaşanan Olaylar: İlk davanın reddine neden olan olaylar da dikkate alınır.

Çekişmeli boşanma, eşlerin boşanma, velayet, mal paylaşımı veya nafaka gibi konularda anlaşamaması durumunda ortaya çıkan ve Türk Medeni Kanunu (TMK) çerçevesinde yürütülen bir hukuki süreçtir. TMK’nın 161-166. maddelerinde belirtilen çekişmeli boşanma nedenleri, eşlerin evlilik birliğini sürdürememe gerekçelerine dayanır. Her neden, kendi içinde tanımlanmış unsurlar taşır ve belirli şartlara bağlıdır.

3. Avukat Kenan Uysal Hukuk Ofisi’nin Çekişmeli Boşanma Davalarındaki Hizmetleri
Avukat Kenan Uysal Hukuk Ofisi, çekişmeli boşanma davalarında müvekkillerine uzmanlıkla hukuki destek sağlar. Hizmetlerimiz:
Dava Süreci Yönetimi: Çekişmeli boşanma davalarında boşanma gerekçelerinin etkili bir şekilde savunulması.
Tazminat ve Nafaka Talepleri: Maddi ve manevi tazminat haklarının korunması.
Velayet ve Çocuk Hakları: Çocuğun üstün yararını gözeten çözümler sunulması.
Mal Paylaşımı: Boşanma sonrası mal paylaşımı sürecinin etkin yönetimi.
Hukuki Danışmanlık: Müvekkillerin haklarının savunulması için stratejik çözümler geliştirilmesi.

Türk Medeni Kanunu’nda düzenlenen çekişmeli boşanma nedenleri, evlilik birliğinin sona erdirilmesi için sağlam bir hukuki çerçeve sunar. Ancak, boşanma davaları, özellikle çekişmeli olanlar, hassas ve karmaşık bir süreçtir. Tarafların bu süreçte haklarını koruyabilmeleri için dikkatli ve stratejik hareket etmeleri büyük önem taşır. Delillerin sunulması ve hukuki süreçlerin titizlikle yönetilmesini gerektirir.
Delillerinizi Titizlikle Toplayın: Zina, hayata kast, kötü muamele gibi boşanma sebeplerini kanıtlayabilecek delilleri özenle hazırlayın. Somut deliller, mahkemede iddialarınızı desteklemek açısından kritik öneme sahiptir.
Uzman Bir Hukukçu ile Çalışın: Çekişmeli boşanma davaları, hukuki bilgi ve tecrübe gerektirir. Alanında uzman bir avukattan destek alarak süreçteki haklarınızı en iyi şekilde savunun.
Süreleri Kaçırmayın: Özellikle zina ve terk gibi sebeplerle açılan davalarda kanunda belirtilen süreler içerisinde başvuruda bulunmayı ihmal etmeyin.
Çocuğun Menfaatini Ön Planda Tutun: Velayet talebinde bulunuyorsanız, çocuğun üstün yararını her zaman ön planda tutarak hareket edin. Mahkemeye bu durumu somut şekilde kanıtlayacak deliller sunun.
Psikolojik Destek Almayı Düşünün: Çekişmeli boşanma süreci, taraflar üzerinde duygusal ve psikolojik etkiler yaratabilir. Gerekli durumlarda uzman desteği alarak süreci daha sağlıklı geçirmeye özen gösterin.
Hukuki Sürece Aktif Katılım Sağlayın: Mahkeme süreçlerinde tarafsız bilgi sunarak ve haklarınızı savunarak sürece etkin şekilde dahil olun. Hakimlerin kararlarını etkileyebilecek detayları açık ve anlaşılır biçimde ifade edin.