avukat

🏠 Kooperatif Mal Tahsisi ve İptali Davası

Kooperatif Mal Tahsisi ve İptali Davası; Kooperatifler, üyelerine taşınmaz edinme imkânı sunan tüzel kişiliklerdir. Özellikle yapı kooperatiflerinde, ortakların konut veya işyeri sahibi olabilmesi için belirli bir tahsis süreci yürütülür. Bu süreç, yalnızca mülkiyet devri değil; aynı zamanda ortaklık haklarının somutlaşması anlamına gelir.

Tahsis işlemi, kooperatifin teknik ve hukuki altyapısına dayanmalıdır. Ortaklık durumu, ödeme yükümlülükleri, genel kurul kararları ve tapu işlemleri bu sürecin temel taşlarıdır. Ancak uygulamada, tahsis işlemleri bazen eşitlik ilkesine aykırı biçimde yürütülür veya gerekli belgeler olmadan tamamlanır. Bu gibi durumlarda, tahsisin iptali için yargı yoluna başvurulabilir.

📜 Hukuki Çerçeve

Mal tahsisi ve iptaliyle ilgili uyuşmazlıklar, birden fazla mevzuatın birlikte değerlendirilmesini gerektirir:

  • Kooperatifler Kanunu: Ortaklık haklarının doğumu, genel kurul yetkileri, yönetim kurulu sorumlulukları.
  • Türk Medeni Kanunu: Tapu sicilinin korunması, mülkiyetin kazanılması ve iptal koşulları.
  • Borçlar Kanunu: Sözleşmeye aykırılık, sebepsiz zenginleşme ve zarar sorumluluğu.
  • Kat Mülkiyeti Kanunu: Bağımsız bölüm tanımı, kat irtifakı ve mülkiyetin kurulumu.
  • Türk Ticaret Kanunu: Kooperatifin tüzel kişiliği ve yönetsel işlemlerin geçerliliği.

Bu düzenlemeler, tahsis işleminin hem iç hukuk hem de tapu sicil sistemi açısından geçerliliğini belirler.

⚙️ Tahsis Süreci

Kooperatiflerde mal tahsisi, belirli bir planlama ve karar mekanizmasıyla yürütülür. Süreç genellikle şu adımlardan oluşur:

  1. 🧾 Ortaklık Onayı: Tahsis yapılacak kişinin aktif ortaklık statüsüne sahip olması gerekir.
  2. 💰 Mali Yükümlülüklerin Tamamlanması: Ortak, aidat ve katkı paylarını eksiksiz ödemelidir.
  3. 📋 Genel Kurul Yetkilendirmesi: Tahsis işlemi, genel kurulun açık kararıyla yürütülmelidir.
  4. 📐 Teknik Planlama: Bağımsız bölümler net biçimde belirlenmeli, projeye uygunluk sağlanmalıdır.
  5. 🏠 Tahsis Belgesi Düzenlenmesi: Her ortak için yazılı tahsis belgesi hazırlanır.
  6. 🏢 Tapu Tescili: Tahsis edilen taşınmaz, ilgili ortağın adına tapuda tescil edilir.

Bu adımların eksiksiz ve belgeli biçimde yürütülmesi, tahsis işleminin geçerliliği açısından zorunludur.

🚫 İptal Gerekçeleri

Tahsis işleminin iptali, yalnızca şekli eksikliklere değil; aynı zamanda maddi hukuka aykırılıklara da dayanabilir. Başlıca iptal gerekçeleri şunlardır:

  • ❌ Ortaklık sıfatı taşımayan kişiye tahsis yapılması
  • 💸 Mali yükümlülüklerini yerine getirmeyen ortağa öncelik tanınması
  • 📄 Genel kurul kararı olmaksızın tahsis işlemi yapılması
  • ⚖️ Aynı durumda olan ortaklara farklı muamele uygulanması
  • 🏗️ Kat mülkiyeti kurulmadan tahsis yapılması
  • 🕵️ Yönetim kurulu yetkisinin aşılması veya kötüye kullanılması

Bu gerekçeler, somut belgelerle desteklenmeli ve mahkeme tarafından değerlendirilmelidir.

👥 Kimler Dava Açabilir?

Mal tahsisi iptali davası açma hakkı, belirli kişi ve kurumlara tanınmıştır:

  • 👤 Kooperatif ortakları
  • 🏢 Kooperatif yönetim kurulu
  • 🧑‍⚖️ Tapu tescilinden doğrudan etkilenen üçüncü kişiler

Davacı, dava açma ehliyetini belgeyle ispatlamalıdır. Ortaklık durumu, ödeme belgeleri, tahsis kararları ve tapu kayıtları sunulmalıdır.

📅 Süreler ve Zamanaşımı

Tahsis iptali davalarında süreler, dava türüne göre değişir:

  • ⏳ Tapu iptali davalarında genel zamanaşımı süresi 10 yıldır
  • 📆 Haksız fiil varsa 2 yıl + 10 yıl kuralı uygulanır
  • 📜 Genel kurul kararına dayalı tahsislerde 1 aylık hak düşürücü süre geçerlidir
  • 🚫 Süre aşımı halinde dava esasa girilmeden reddedilir

Sürelerin başlangıcı, tahsis işleminin öğrenildiği tarih veya tapu tescil tarihi olarak kabul edilir.

🧮 Mahkeme İncelemesi

Mahkeme, tahsis iptali davasında aşağıdaki unsurları değerlendirir:

  • 📋 Ortaklık durumu
  • 📊 Ödeme belgeleri
  • 📐 Tahsis kararının dayanağı
  • 📎 Genel kurul tutanakları
  • 🔍 Eşit işlem ilkesi ihlali
  • 🗂️ Tapu kayıtları
  • 🧾 Tahsis belgesi içeriği
  • 🧪 Teknik ferdileşme raporları
  • 🗣️ Tanık beyanları (gerekirse)

Mahkeme, hem şekli hem de maddi hukuka uygunluğu birlikte değerlendirir. İptal kararı, tapu siciline tescil edilir ve taşınmazın hukuki durumu değişir.

📁 Delil Yapısı

Dava sürecinde sunulabilecek başlıca deliller şunlardır:

  • 📑 Tahsis belgesi
  • 📬 Genel kurul kararları
  • 📘 Kooperatif ana sözleşmesi
  • 🗣️ Tanık beyanları
  • 📊 Ödeme dekontları
  • 📷 Tapu kayıtları
  • 🧪 Ferdileşme planları
  • 📂 Yönetim kurulu karar defteri

Delillerin eksiksiz sunulması, davanın başarı şansını doğrudan etkiler. Özellikle tahsis belgesi ve genel kurul kararı, iptal gerekçesinin temelini oluşturur.

🧷 Teknik Notlar

  • 🏛️ Yetkili mahkeme: Tapu tesciline ilişkin davalarda Asliye Hukuk Mahkemesi; kooperatif içi işlemlerde Asliye Ticaret Mahkemesi
  • 🗂️ Arabuluculuk: Tapu iptali ve tescil davalarında zorunlu değildir; tazminat talepleri varsa arabuluculuk gerekebilir
  • 📝 Dava dilekçesi: Tahsis işleminin tarihi, hukuka aykırılık gerekçeleri ve delil listesi açıkça belirtilmelidir
  • 📊 Bilirkişi incelemesi: Tapu değeri, ferdileşme durumu ve eşitlik ihlali açısından gerekebilir
  • 📤 Karar kesinleştiğinde tapu siciline şerh verilir
  • 💼 Vergisel etkiler: İptal edilen tahsis işlemi nedeniyle doğan mali yükümlülükler yeniden değerlendirilir

📞 İletişim – Kenan Uysal Hukuk Ofisi

Kenan Uysal Hukuk Ofisi, İstanbul’un iki farklı noktasında hizmet vermektedir: Anadolu Yakası’nda Kadıköy/Yıldırım Sokak’ta ve Avrupa Yakası’nda Şişli/Büyükdere Caddesi üzerinde. Hukuki danışmanlık, içerik yönetimi ve dava süreçleriyle ilgili görüşmeleriniz için aşağıdaki iletişim kanallarını kullanabilirsiniz. Tüm başvurular gizlilik ve mesleki etik çerçevesinde değerlendirilir.

🏢 Kadıköy Ofisi

🏢 Şişli Ofisi

🌐 Genel Bilgiler