avukat

 

🔑 Kooperatif Ortaklık Payının Devri

Kooperatif ortaklık payının devri, bir ortağın sahip olduğu hak ve yükümlülükleri başka bir kişiye aktarmasıdır. Bu işlem, yalnızca ekonomik bir transfer değil; aynı zamanda kooperatif tüzel kişiliğiyle kurulan hukuki ilişkinin yeniden şekillenmesidir. Yapı kooperatiflerinde, pay devri tahsis hakkını, borç yükümlülüklerini ve üyelik statüsünü doğrudan etkileyebilir. Bu nedenle, devir işlemi yalnızca taraflar arasında değil, aynı zamanda kooperatifin bilgisi ve onayıyla tamamlanmalıdır.

Pay devri, kooperatifin iç düzenine ve ortaklık yapısına doğrudan etki eder. Bu nedenle, devralan kişinin ortaklık şartlarını taşıması, borçları üstlenmesi ve kooperatifin onayını alması gerekir. Aksi takdirde, devralan kişi kooperatif nezdinde hak sahibi sayılmaz.

📜 Mevzuat Temeli

Ortaklık devriyle ilgili hukuki dayanaklar şunlardır:

  • Kooperatifler Kanunu: Ortaklığa giriş, devralanın kabulü, yönetim kurulu yetkisi, ortaklık haklarının devri.
  • Borçlar Kanunu: Alacağın temliki, borcun nakli, sözleşme devri.
  • Türk Ticaret Kanunu: Tüzel kişilikle kurulan ilişkinin devri, ortaklık yapısının korunması.
  • Kooperatif Ana Sözleşmeleri: Devir şekli, bildirim yükümlülüğü, özel şartlar, yönetim kurulu onayı.

Bu düzenlemeler birlikte değerlendirildiğinde, ortaklık devri yalnızca taraflar arasında değil, kooperatifin iç işleyişine uygun biçimde gerçekleştirilmelidir.

🔄 Devir Süreci

Ortaklık payının devri aşağıdaki adımlarla gerçekleşir:

  1. ✍️ Yazılı Devir Sözleşmesi
    Devreden ve devralan arasında adi yazılı sözleşme düzenlenir. Sözleşmede payın niteliği, borç durumu ve devralanın yükümlülükleri açıkça belirtilmelidir.
  2. 📬 Kooperatife Bildirim
    Sözleşme, kooperatif yönetim kuruluna yazılı olarak sunulur. Bildirim, genellikle dilekçe ekinde yapılır.
  3. 🔍 Yönetim Kurulu İncelemesi
    Yönetim kurulu, devralanın ortaklık şartlarını taşıyıp taşımadığını değerlendirir. Borç durumu, teknik yeterlilik ve kooperatifin iç düzeni dikkate alınır.
  4. ✅ Kabul Kararı
    Yönetim kurulu, devralanı ortaklığa kabul ettiğinde işlem tamamlanır. Karar, yazılı olarak bildirilmelidir.
  5. 🗂️ Deftere Kayıt
    Yeni ortak, ortaklar defterine işlenir. Bu kayıt, üyelik haklarının doğduğu andır.

Bu sürecin tamamlanmasıyla devralan kişi, kooperatif nezdinde tam ortak sıfatı kazanır ve tahsis, oy kullanma, bilgi alma gibi haklardan yararlanabilir.

🚫 Geçersizlik Sebepleri

Ortaklık devri aşağıdaki durumlarda geçersiz sayılabilir:

  • ❌ Yazılı sözleşme olmaması
  • 📭 Kooperatife bildirim yapılmaması
  • 🧾 Yönetim kurulunun devralanı reddetmesi
  • ⚖️ Devralanın ortaklık şartlarını taşımaması
  • 🕵️ Devir işleminin muvazaalı olması
  • 🧮 Borçların devredilmemesi veya açıkça belirtilmemesi

Geçersiz devir, kooperatif nezdinde hak doğurmaz ve devralan kişi üyelik haklarını kullanamaz. Bu durumda, devralan kişi üyelik tespiti davası açabilir.

👥 Tarafların Yükümlülükleri

Devir işleminde hem devreden hem devralan tarafın yükümlülükleri vardır:

  • 🧍‍♂️ Devreden Ortak
    Borçları ve hakları devralana açıkça aktarmalı, kooperatife bildirimde bulunmalı, varsa teknik belgeleri teslim etmelidir.
  • 🧍‍♀️ Devralan Kişi
    Ortaklık şartlarını taşımalı, yazılı başvuru yapmalı, borçları üstlenmeli ve kooperatifin iç düzenine uymalıdır.
  • 🏢 Kooperatif Yönetimi
    Tarafların başvurusunu incelemeli, karar vermeli ve sonucu yazılı olarak bildirmelidir. Ayrıca ortaklar defterini güncellemelidir.

Taraflar arasında yapılan sözleşme, kooperatifin onayıyla hüküm doğurur. Aksi takdirde, işlem yalnızca taraflar arasında geçerli olur.

🧮 Kooperatifin Denetim Yetkisi

Kooperatif, devralan kişinin ortaklık şartlarını taşıyıp taşımadığını denetleme yetkisine sahiptir. Bu yetki:

  • 🔎 Objektif kriterlere dayanmalıdır
  • 🚫 Keyfi biçimde reddedilemez
  • 📆 Başvuruya 30 gün içinde yanıt verilmelidir
  • 📨 Ret kararı yazılı olarak bildirilmelidir
  • 🧾 Gerekçeli olmalıdır

Kooperatifin kabul etmemesi halinde, devralan kişi üyelik tespiti için dava açabilir. Mahkeme, kooperatifin ret gerekçesini hukuka uygunluk açısından değerlendirir.

📅 Süreler ve Etkileri

Ortaklık devriyle ilgili süreler şunlardır:

  • ⏳ Yönetim kurulu, başvuruyu 1 ay içinde sonuçlandırmalıdır
  • 📆 Ret kararı verilmezse, zımni kabul oluşabilir
  • 🗓️ Üyelik tespiti davası, devralanın haklarını korumak için açılabilir
  • 🚫 Süre aşımı, hak kaybına yol açabilir
  • 🧭 Tapu işlemleri için devir onayı beklenmelidir

Sürelerin takibi, devralanın üyelik statüsünü güvence altına alır. Özellikle tahsis hakkı, süreye bağlı olarak doğabilir veya kaybedilebilir.

📁 Delil Yapısı

Ortaklık devriyle ilgili davalarda sunulabilecek başlıca deliller:

  • 📑 Yazılı devir sözleşmesi
  • 📬 Kooperatife yapılan başvuru belgeleri
  • 📘 Ana sözleşme hükümleri
  • 📄 Yönetim kurulu kararları
  • 🗣️ Tanık beyanları (gerekirse)
  • 📂 Ortaklar defteri kayıtları
  • 🧾 Borç ödeme belgeleri
  • 📊 Tahsis hakkı belgeleri

Delillerin eksiksiz sunulması, üyelik tespiti ve hakların korunması açısından önemlidir. Özellikle ortaklar defteri ve yönetim kurulu kararları, davanın yönünü belirler.

🧷 Teknik Notlar

  • 🏛️ Yetkili mahkeme: Asliye Ticaret Mahkemesi
  • 🗂️ Arabuluculuk: Üyelik tespiti davalarında zorunlu değildir
  • 📝 Dava dilekçesi: Devir tarihi, ret gerekçesi ve deliller açıkça belirtilmelidir
  • 📊 Bilirkişi incelemesi: Ortaklık şartlarının teknik değerlendirmesi gerekebilir
  • 📤 Karar kesinleştiğinde ortaklar defteri güncellenir
  • 💼 Vergisel etkiler: Devir nedeniyle doğan mali yükümlülükler devralana geçebilir
  • 🧮 Tapu işlemleri: Tahsis hakkı varsa, tapu tescili için kooperatif onayı gerekir

📞 İletişim – Kenan Uysal Hukuk Ofisi

Kenan Uysal Hukuk Ofisi, İstanbul’un iki farklı noktasında hizmet vermektedir: Anadolu Yakası’nda Kadıköy/Yıldırım Sokak’ta ve Avrupa Yakası’nda Şişli/Büyükdere Caddesi üzerinde. Hukuki danışmanlık, içerik yönetimi ve dava süreçleriyle ilgili görüşmeleriniz için aşağıdaki iletişim kanallarını kullanabilirsiniz. Tüm başvurular gizlilik ve mesleki etik çerçevesinde değerlendirilir.

🏢 Kadıköy Ofisi

🏢 Şişli Ofisi

🌐 Genel Bilgiler