Borçlar Hukuku: 

Borçlar hukuku, kişilerin birbirlerine karşı sahip oldukları hak ve borçların düzenlenmesini sağlayan, hukuk sisteminin önemli bir dalıdır. Bu hukuk dalı, bireylerin veya kurumların karşılıklı ilişkilerini dengeler ve hem günlük hayatın hem de ticari faaliyetlerin düzenli bir şekilde işlemesini sağlar. Türk hukuk sistemi içerisinde, Türk Borçlar Kanunu ile düzenlenmiştir ve borç ilişkilerinde tarafların haklarını korumayı hedefler Borçlar hukuku, toplumun sosyal ve ekonomik yapısına doğrudan etki eder. Örneğin, kiracı ve ev sahibi arasındaki ilişkilerden bir ürünün satın alınmasına kadar pek çok günlük işlem bu hukukun kapsamına girer. Temel amacı, tarafların haklarını koruyarak adaletli bir denge oluşturmaktır.

Borç İlişkilerinin Kaynakları

Borç ilişkileri, temelde üç farklı kaynaktan doğar. Her biri hukuki sonuçlar doğuran  bu kaynaklar şunlardır:

Sözleşmeler (Akdi İlişkiler): Borç ilişkilerinin en yaygın kaynağıdır. Tarafların karşılıklı olarak özgür iradeleriyle bir sözleşme yapması sonucu ortaya çıkar. Örneğin, bir kiralama veya satın alma işlemi sırasında taraflar arasında yapılan anlaşma bir  sözleşmedir. Sözleşmenin geçerliliği, hukuka uygunluk, tarafların ehliyeti ve irade  açıklaması gibi unsurlara bağlıdır.

  1. Haksız Fiiller: Hukuka aykırı bir eylem sonucu bir kişinin zarar görmesi durumunda, zarara neden olan taraf bir borç altına girer. Örneğin, bir trafik kazasında bir kişinin maddi veya manevi zarar görmesi durumunda, kazayı yapan kişi bu zararı tazmin etmekle yükümlüdür.
  2. Sebepsiz Zenginleşme: Bir kişinin, haklı bir neden olmaksızın malvarlığında artış meydana gelmesi ve bu artışın diğer bir kişi aleyhine gerçekleşmesi durumudur. Bu gibi durumlarda, zenginleşen kişi, zenginleştiği kısmı iade etmekle yükümlüdür.
Türk Borçlar Kanunu’nun Temel İlkeleri

Türk Borçlar Kanunu (TBK), borçlar hukukunun çerçevesini belirleyen ana metindir. Kanunun içerdiği temel ilkeler şunlardır:

  1. Sözleşme Serbestisi İlkesi: Taraflar, yasaların öngördüğü sınırlar içerisinde, istedikleri konuda ve istedikleri şartlarda sözleşme yapma özgürlüğüne sahiptir. Bu ilke, ekonomik ve sosyal özgürlüklerin korunmasını sağlar.
  2. Dürüstlük İlkesi: Hukuki işlemlerde ve borç ilişkilerinde tarafların iyi niyetli davranması zorunludur. Bu ilke, hile, aldatma veya kötü niyetli eylemlerin önüne geçilmesini amaçlar.
  3. Zararın Giderilmesi: Borçlar hukuku, zarar gören tarafın uğradığı kaybı tazmin etmeye yönelik düzenlemeler içerir. Tazminat, zararın türüne göre maddi ve manevi olarak ayrılabilir.

Borçlar Hukukunun Kapsamı

Borçlar hukuku, çok geniş bir uygulama alanına sahiptir. En sık rastlanan borç  ilişkileri şunlardır:

  1. Kira Sözleşmeleri: Kiracı ve ev sahibi arasındaki ilişkileri düzenler. Özellikle kira bedelinin ödenmesi ve kiralanan malın kullanımı konusunda detaylı hükümler içerir.
  2. Satış Sözleşmeleri: Bir mal veya hizmetin satışı sırasında tarafların hak ve yükümlülüklerini belirler. Örneğin, ayıplı mal satışı durumunda alıcının hakları burada düzenlenir.
  3. Hizmet Sözleşmeleri: İşveren ve çalışan arasındaki iş ilişkisini düzenler. İşin  tanımı, süresi, ücreti gibi unsurları kapsar.
  4. Taşınmaz Devir İşlemleri: Gayrimenkul satış veya devri sırasında tarafların  yükümlülüklerini belirler.
  5. Tazminat Davaları: Haksız fiil veya sözleşmeye aykırılık durumlarında zarar gören tarafın hakkını almasına yönelik düzenlemeleri içerir.
Borç İlişkilerinde Çözüm Yolları

Borç ilişkilerinde tarafların anlaşmazlıkları şu yollarla çözülebilir:

  1. Arabuluculuk: Taraflar arasındaki uyuşmazlıkların hızlı ve barışçıl bir şekilde çözülmesini sağlar.
  2. Dava Açma Hakkı: Eğer taraflar arasında anlaşma sağlanamazsa, borçlu ya da alacaklı, Türk yargı sistemine başvurarak haklarını arayabilir.
  3. İcra Takip İşlemleri: Borçlu, borcunu ödemediği takdirde, alacaklı icra yoluyla alacağını tahsil edebilir.

Sıkça Sorulan Sorular

  • Borç ilişkilerinde zamanaşımı süresi nedir? Zamanaşımı süresi, borcun türüne göre değişiklik göstermekle birlikte genellikle 10 yıldır. Ancak, bazı durumlarda daha kısa sürelidir.
  • Sözleşme şartlarının geçersiz sayılmasının sonuçları nelerdir? Geçersiz  sayılan sözleşmeler, hukuken yok hükmünde kabul edilir ve taraflar arasında borç  ilişkisi doğurmaz.
  • Haksız fiillerde tazminat hesaplama nasıl yapılır? Tazminat miktarı, zararın  türüne ve büyüklüğüne göre belirlenir. Bu süreçte uzman bilirkişilerden faydalanılır.

Avukat Kenan Uysal Hukuk Ofisi ; Borçlar Hukuku kapsamındaki her türlü ihtiyacınıza profesyonel çözümler sunuyor. Yılların verdiği deneyim ve bilgi birikimi ile hukuki süreçlerinizi en etkin şekilde yönetiyoruz. Siz değerli müvekkillerimize güvenilir ve hızlı çözümler sunuyoruz.