avukat

 

⚖️ Kooperatifte Ortaklıktan Çıkarma

Kooperatifte ortaklıktan çıkarma, 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu kapsamında düzenlenen ve kooperatifin tüzel kişiliğini koruma amacı güden bir yaptırımdır. Ortaklıktan çıkarma işlemi, kooperatifin işleyişini bozan, yükümlülüklerini yerine getirmeyen veya ana sözleşmeye aykırı davranan ortaklara karşı uygulanabilir. Ortaklıktan çıkarma süreci, hem kooperatifin menfaatlerini hem de ortakların haklarını gözeterek yürütülmelidir.

📜 Hukuki Dayanak: Kooperatifler Kanunu m.16

Kooperatifler Kanunu’nun 16. maddesi, ortaklıktan çıkarma işleminin usulünü ve sınırlarını belirler. Bu maddeye göre:

  • Ortaklıktan çıkarma sebepleri ana sözleşmede açıkça tanımlanmalıdır.
  • Yönetim kurulu, çıkarma kararını gerekçeli olarak almalı ve ilgili ortağa yazılı olarak bildirmelidir.
  • Ortak, çıkarma kararına karşı genel kurula itiraz edebilir.
  • Genel kurulun onayıyla karar kesinleşir; bu karara karşı yargı yolu açıktır.

Ortaklıktan çıkarma işlemi, yalnızca ana sözleşmede belirtilen sebeplerin gerçekleşmesi halinde ve usule uygun biçimde uygulanabilir.

📂 Ortaklıktan Çıkarma Sebepleri

Kooperatifte ortaklıktan çıkarma sebepleri, kooperatifin ana sözleşmesinde açıkça belirtilmeli ve somut olaylara dayanmalıdır. Yaygın çıkarma sebepleri şunlardır:

  • Kooperatif yükümlülüklerinin yerine getirilmemesi (aidat, sermaye payı, hizmet borcu)
  • Ana sözleşmeye aykırı davranışlar
  • Kooperatifin itibarını zedeleyici eylemler
  • Ortaklar arasında huzuru bozan tutumlar
  • Kooperatif faaliyetlerine sistematik engel oluşturma

Ortaklıktan çıkarma sebepleri, kooperatifin işleyişini doğrudan etkileyen ve ortaklık ilişkisini sürdürülemez hale getiren durumları kapsar.

⚙️ Ortaklıktan Çıkarma Süreci ve Usul

Ortaklıktan çıkarma süreci, aşağıdaki adımlarla yürütülür:

  1. Yönetim Kurulu Kararı: Ortaklıktan çıkarma kararı, yönetim kurulu tarafından gerekçeli biçimde alınır.
  2. Yazılı Bildirim: Karar, ilgili ortağa yazılı olarak bildirilir.
  3. Genel Kurul Onayı: Ortak, çıkarma kararına karşı genel kurula itiraz edebilir. Genel kurul kararı kesin hüküm niteliğindedir.
  4. Yargı Yolu: Ortak, genel kurul kararına karşı 1 ay içinde mahkemeye başvurarak iptal davası açabilir.

Ortaklıktan çıkarma süreci, belgeli ve şeffaf biçimde yürütülmeli; her aşama kooperatif defterine işlenmelidir.

🛡️ Ortaklıktan Çıkarılan Ortağın Hakları

Ortaklıktan çıkarılan ortak, çıkarma kararına karşı genel kurula itiraz edebilir. Genel kurul kararına karşı yargı yolu açıktır. Ortaklıktan çıkarılan kişi, kooperatifteki sermaye payının iadesini talep edebilir. Bu ödeme, kooperatifin mali durumu ve ana sözleşme hükümlerine göre yapılır.

Ortaklıktan çıkarma işlemi sonrasında, ortaklık hakları sona erer; ancak geçmiş dönem borçlarından doğan sorumluluk devam edebilir.

🔍 Teknik Uyarılar ve Dikkat Edilmesi Gerekenler

  • Ortaklıktan çıkarma sebepleri, ana sözleşmede açık ve ölçülebilir şekilde tanımlanmalıdır.
  • Yönetim kurulu kararları gerekçeli ve belgeli olmalıdır.
  • Yazılı bildirim süreci noter aracılığıyla yürütülebilir; bu, hukuki güvenlik sağlar.
  • Genel kurul kararları toplantı tutanaklarıyla kayıt altına alınmalıdır.
  • Ortaklıktan çıkarma işlemi, keyfi değil; mevzuata ve sözleşmeye dayalı biçimde yürütülmelidir.

📈 Ortaklıktan Çıkarma ile Ortaklıktan Çıkma Arasındaki Fark

ÖzellikOrtaklıktan ÇıkarmaOrtaklıktan Çıkma
İnisiyatifKooperatif tarafından başlatılırOrtak tarafından başlatılır
SebepAna sözleşmeye aykırılık, yükümlülük ihlaliKendi isteğiyle ayrılma
SüreçYönetim kurulu + genel kurul + yargıYazılı bildirim + deftere işleme
Haklarİtiraz + dava + pay iadesiPay iadesi + borç sorumluluğu devam edebilir
MevzuatKooperatifler Kanunu m.16Kooperatifler Kanunu m.10

 

❓ Sıkça Sorulan Sorular – Kooperatifte Ortaklıktan Çıkarma

⚖️ Ortaklıktan Çıkarma Nedir?

Kooperatifte ortaklıktan çıkarma, bir ortağın üyelikten hukuken sona erdirilmesidir. Bu işlem, kooperatifin işleyişini bozan, yükümlülüklerini yerine getirmeyen veya ana sözleşmeye aykırı davranan ortaklara karşı uygulanır. Ortaklıktan çıkarma, disiplin niteliğinde bir yaptırımdır.

📜 Hukuki Dayanak

Ortaklıktan çıkarma işlemi, 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 16. maddesi uyarınca düzenlenmiştir. Bu madde, çıkarma sebeplerinin ana sözleşmede açıkça belirtilmesini ve sürecin yönetim kurulu kararıyla başlatılmasını öngörür.

🧩 Yönetim Kurulu Yetkisi

Kooperatif yönetim kurulu, ortaklıktan çıkarma kararını gerekçeli biçimde almakla yetkilidir. Bu karar, ilgili ortağa yazılı olarak bildirilmelidir. Süreç, belgeli ve sözleşmeye dayalı yürütülmelidir.

🗳️ Genel Kurul Onayı

Ortaklıktan çıkarma kararı, genel kurulun onayıyla kesinleşir. Ortak, yönetim kurulu kararına karşı genel kurula itiraz edebilir. Oylama sonucunda karar kabul edilirse, çıkarma işlemi tamamlanır.

⚖️ Yargı Yolu

Genel kurul tarafından onaylanan çıkarma kararına karşı, ortak 1 ay içinde mahkemeye başvurarak iptal davası açabilir. Mahkeme, sürecin usule uygun yürütülüp yürütülmediğini değerlendirir.

📄 Ana Sözleşmenin Rolü

Kooperatifin ana sözleşmesi, çıkarma sürecinin temelini oluşturur. Sebeplerin açık, ölçülebilir ve somut biçimde tanımlanması gerekir. Belirsiz ifadeler hukuki güvenliği zayıflatabilir.

✉️ Bildirim Süreci

Ortaklıktan çıkarma kararı, ilgili ortağa yazılı olarak bildirilmelidir. Bildirim noter aracılığıyla yapılabilir. Bildirim tarihi, itiraz ve dava süresinin başlangıcıdır.

📚 Defter Kayıtları

Ortaklıktan çıkarma işlemi, kooperatifin resmi defterlerine işlenmelidir. Yönetim kurulu karar tutanağı, genel kurul oylama sonuçları ve bildirim belgeleri kayıt altına alınmalıdır.

💰 Sermaye Payı İadesi

Ortaklıktan çıkarılan kişi, kooperatifteki sermaye payının iadesini talep edebilir. Bu ödeme, kooperatifin mali durumu ve ana sözleşme hükümlerine göre yapılır.

🧾 Borç Sorumluluğu

Ortaklıktan çıkarılan kişi, geçmiş dönem borçlarından sorumlu olmaya devam edebilir. Bu sorumluluk, çıkarma işlemiyle sona ermez. Özellikle aidat ve hizmet borçları bu kapsamdadır.

⚖️ Ortaklar Arası Denge

Ortaklıktan çıkarma süreci, kooperatif içindeki dengeyi koruma amacı taşır. Keyfi veya ayrımcı uygulamalar, ortaklar arasında güvensizlik yaratabilir. Süreç eşit işlem ilkesine uygun yürütülmelidir.

📝 İtiraz Hakkı

Ortak, yönetim kurulu kararına karşı genel kurula itiraz edebilir. Bu itiraz yazılı olarak yapılmalı ve genel kurul gündemine alınmalıdır. İtiraz süreci, ortakların haklarını korur.

🏛️ Mahkeme Denetimi

Mahkemeye taşınan çıkarma işlemi, usul ve sebep yönünden denetlenir. Mahkeme, karar alma sürecini, bildirim yöntemini ve sözleşme hükümlerine uyumu inceler.

📁 Sürecin Belgelenmesi

Ortaklıktan çıkarma süreci, her aşamada belgelenmelidir. Yönetim kurulu kararı, bildirim belgesi, genel kurul tutanağı ve varsa mahkeme evrakları dosyalanmalıdır.

🔄 Çıkarma ve Çıkma Arasındaki Fark

  • Çıkarma: Kooperatif tarafından başlatılır, disiplin sürecidir.
  • Çıkma: Ortak tarafından başlatılır, gönüllü ayrılmadır.
    Her iki işlemde de sermaye payı iadesi gündeme gelir; ancak süreç ve haklar farklıdır.

📞 İletişim – Kenan Uysal Hukuk Ofisi

Kenan Uysal Hukuk Ofisi, İstanbul’un iki farklı noktasında hizmet vermektedir: Anadolu Yakası’nda Kadıköy/Yıldırım Sokak’ta ve Avrupa Yakası’nda Şişli/Büyükdere Caddesi üzerinde. Hukuki danışmanlık, içerik yönetimi ve dava süreçleriyle ilgili görüşmeleriniz için aşağıdaki iletişim kanallarını kullanabilirsiniz. Tüm başvurular gizlilik ve mesleki etik çerçevesinde değerlendirilir.

🏢 Kadıköy Ofisi

🏢 Şişli Ofisi

🌐 Genel Bilgiler