BELGEDE SAHTECİLİK
Para, mühür, kambiyo senetleri gibi bazı senetler üzerinde belgede sahtecilik yapıldığı takdirde kamunun güveni zedelenecektir.
TCK 197-212 arasında düzenlenmiştir. Belgelerde sahtecilik suçlarında kamusal güven korunan değerdir.
Belge: resmi, özel veya resmi sayılan belge olarak ortaya çıkabilir.
Yazılı bir kağıt
Anlaşılabilir yazı
Yazılı metin bir iradeyi yansıtması
Yazının belli bir kişi(ler)e ait olması
Hukuki sonuç doğuracak nitelikte olması

Kalıcı niteliktedir. Delil olarak kullanılabilir. Görülebilir/somut belge olması bakımından ayırt edicidir. Bu anlamda ses kaydı bir belge değildir. Kartvizit belge değildir fakat ehliyet, giriş kartı vb. belgedir. Anlaşılabilirlik de oldukça önemlidir;
çözülemeyen kod, işaretlerle yazılmış ise belge niteliğini taşımaz. Hukuki sonuç doğurmaya elverişli yazılar ancak belge olabilir. Düzenleyeni belli olmayan yazılı kağıtlar da belge değildir. Belli olmanın ölçütü “bilinebilir olma” şeklindedir.

RESMİ BELGEDE SAHTECİLİK SUÇU
Resmi belgede sahtecilik
Madde 204- (1) Bir resmi belgeyi sahte olarak düzenleyen, gerçek bir resmi belgeyi başkalarını aldatacak şekilde değiştiren veya sahte resmi belgeyi kullanan kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(2) Görevi gereği düzenlemeye yetkili olduğu resmi bir belgeyi sahte olarak düzenleyen, gerçek bir belgeyi başkalarını aldatacak şekilde değiştiren, gerçeğe aykırı olarak belge düzenleyen veya sahte resmi belgeyi kullanan kamu görevlisi üç yıldan sekiz yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(3) Resmi belgenin, kanun hükmü gereği sahteliği sabit oluncaya kadar geçerli olan belge niteliğinde olması halinde, verilecek ceza yarısı oranında artırılır.

Resmi belge: bir kamu görevlisi tarafından, yetkisi içerisinde, göre gereği ve mevzuatın öngördüğü usul ve çerçevede düzenlenen belgedir. Yetkisini aşması halinde resmi belge niteliğini kazanamaz.
İspat gücü bakımından resmi belgeler özel belgelere göre daha kuvvetlidir ve bu sebeple daha çok korunur; cezası da daha ağırdır. Resmi belgeler de tersi kanıtlanıncaya kadar geçerli olan resmi belgeler ve diğeri sahteciliği kanıtlanıncaya kadar geçerli belgedir. Birincisi, örneğin diploma. Ancak, bir duruşma tutanağının aksi kanıtlanamaz; bu bakımdan ikinci kategoriye aittir. Bunların üzerinde yapılan sahteciliğin cezası daha ağırdır. Aynı şekilde noterlerin düzenlediği belgeler de sahte olduğu kanıtlanıncaya kadar geçerlidir.

Madde 210- (1) Özel belgede sahtecilik suçunun konusunun, emre veya hamile yazılı kambiyo senedi, emtiayı temsil eden belge, hisse senedi, tahvil veya vasiyetname olması halinde, resmi belgede sahtecilik suçuna ilişkin hükümler uygulanır.
(2) Gerçeğe aykırı belge düzenleyen tabip, diş tabibi, eczacı, ebe, hemşire veya diğer sağlık mesleği mensubu, üç aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Düzenlenen belgenin kişiye haksız bir menfaat sağlaması ya da kamunun veya kişilerin zararına bir sonuç doğurucu nitelik taşıması halinde, resmi belgede sahtecilik hükümlerine göre cezaya hükmolunur.
Eğer TTK’da sayılan niteliklerin tümünü taşımaz ise özel belgedir. Bu özel belgenin hile ile resmi belge gibi kullanılması halinde dolandırıcılık suçu ortaya çıkar.

Yararsız sahtecilik: daha önce gerçekleşmiş bir hususa ulaşmak için düzenlenen belgenin hukuki bir sonuç meydana getirmeye elverişli olması somut olaya göre değişir. Doğurmadığı hallerde sahtecilik oluşmaz. Ancak cezanın belirlenmesinde göz önünde tutulabilir. TCK 61’i ilgilendiren bir konudur.
Aldatıcılık boyutu: kamuoyunu aldatmaya elverişli olursa hem zarar hem tehlike doğmuş olur. Bunun tespiti için bilirkişiye başvurulabilir. Sahteciliğin 5 duyu ile anlaşılabilir olmaması gerekir; özel bir inceleme söz konusu olmalı. Aksi takdirde, maddi konu oluşmamış olacaktır.
(a) Sahte belgeyi düzenlemek: a’dan z’ye bir belgeyi sahte olarak üretmek. Aldatıcı bir biçimde. Resmi belgenin biçimsel kurallarına uyarak. İçeriği bakımından ya da ait olduğu kişi bakımından gerçeğe aykırı bir belge söz konusudur. Kimliğin belirsiz olması halinde de aldatma vardır ancak kimliğin belirlenebilir olduğu hallerde aldatıcı durum olup olmadığı değerlendirilmelidir. İçerik doğru fakat imza sahte ise yine sahtecilik söz konusudur. İsimde aldatmada da kim olduğunun tespit edilemediği hallerde suç işlenmiş olur; ancak başkasının adına düzenlenen belgenin o kişiye ait olmadığı kolayca anlaşılıyor ise sahtecilik suçu oluşmaz (aldatıcılık boyutu ile ilgili). Adının okunmadığı hallerde belge bir kişiye izafe edilemiyor ise belgenin bir unsuru eksik demektir. Dolayısıyla kişinin belli olması gerekir, uydurma isimle düzenlenirse belge niteliğini taşımaz. Ancak isim doğru yazılır ancak ona işaret eden bilgilerde yanlışlık yapılırsa belge sahtedir. Belgenin bir başkası tarafından imzalandığı hallerde sahte bir belgeden söz etmek mümkün değildir. Vasiyetname gibi bizzat düzenleyenin imzasını gerektiren belgeler
bakımından düzenleyen imzası yoksa zaten belge değildir ancak düzenleyenin imzası taklit edilirse sahtecilik söz konusu olur.
Temsil ilişkisi çerçevesinde başkası adına hukuken geçerli bir belge düzenlenebilir. Bunun üzerinde de içerikte ya da imzada sahtecilik yapılmış olabilir.

Sahtecilik belgenin tümüne ya da bir kısmına ilişkin olabilir. Örneğin ödenmediği halde noter senedi altına sahte şerh düşülebilir.
(b) Başkalarını aldatacak surette değiştirme: kamu yetkilisinin aslında o belgeyi düzenleme yetkisi bulunmalıdır.
Ancak görevi dahlinde düzenlenen bu belgenin başkalarını aldatacak surette değiştirilmiş olması gerekir. İlk bakışta sağduyulu bir insanın rastgele bunun başkalarını aldatacak nitelikte olmadığını anlaması halinde unsurların oluşmadığı açıktır. Ekleme, silme, kazıma gibi biçimlerde meydana gelebilir.
Bir kısmını yok etme suretiyle de gerçekleşebilir; bu bakımdan rakamları bitişik yazmak ve bittikten sonra yazıya başlamak silme ve ekleme ihtimalini ortadan kaldırabilir. Hukuki sonuç doğurmayacak bir değişiklik yapılmış ise bu suç oluşmayacaktır (örneğin küçük harfleri büyük harfe çevirmek).
En önemlisi imzanın taklididir. İlk bakışta anlaşılmayabilir. Dreyfus davası bununla ilişkili.
Özellikle kambiyo senetlerinde ve resmi belge sayılan senetlerde gerekli bütün unsurlar bulunmalıdır, eksiklik bulunması halinde belge resmi nitelik taşımaz ve suç konusu mevcut olmayacaktır!
(c) Sahte belgeyi kullanmak: kullanan kişi belgenin sahte olduğunu bilmelidir. Bilmiyorsa yalnızca düzenleyen sorumludur. Kullanma, o belgenin aldatılan kişi tarafından algılanabilir olduğu anda tamamlanmış olur.
Aldatılan kişinin belgeye ulaşabilir, kullanabilir, belge alenileşmiş olduğu anda suç oluşmuş olur. Örneğin sahte bir pasaportun gümrük işleminde kullanılması, sahte plaka, sahte ruhsatla mesleğini sürdürmek. Sürücü belgesini üzerinde taşımak kullanma anlamına gelmeyecektir. Arabayı kullanmaya başladığı andan itibaren kullanma olur.

Nitelikli haller
– Kamu görevlisi tarafından işlenmesi:
– Belgenin yasa hükmü gereği sahteliği sabit olana kadar geçerli bir belge olması: özellikle noter senetleri, duruşma tutanakları.
– Terör amacıyla işlenmesi

Daha az cezayı gerektiren hal
Madde 211- (1) Bir hukuki ilişkiye dayanan alacağın ispatı veya gerçek bir durumun belgelenmesi amacıyla belgede sahtecilik suçunun işlenmesi halinde, verilecek ceza, yarısı oranında indirilir.
Madde 212- (1) Sahte resmi veya özel belgenin bir başka suçun işlenmesi sırasında kullanılması halinde, hem sahtecilik hem de ilgili suçtan dolayı ayrı ayrı cezaya hükmolunur.
Sahte belge düzenlemek suretiyle dolandırıcılık suçu işlenmiş olabilir. Sahtecilik araç olarak kullanılarak başka herhangi bir suç işlenebilir.

YARGITAY BAŞKANLIĞI
11. Ceza Dairesi 2021/8666 E. , 2021/14073 K.
“İçtihat Metni”
MAHKEMESİ :Asliye Ceza Mahkemesi
SUÇ: Resmi belgede sahtecilik
5271 sayılı CMK’nin 231/8-son cümlesi uyarınca, hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının
kesinleştiği 01.12.2009 tarihinden denetim süresi içinde ikinci suçun işlendiği 27.03.2012 tarihine
kadar dava zamanaşımının durduğu gözetilerek yapılan incelemede;
Sanığa yüklenen “resmi belgede sahtecilik” suçunun Kanundaki cezasının türü ve üst sınırına göre,
5237 sayılı TCK’nin 66/1-e ve 67/4. maddelerinde öngörülen olağanüstü dava zamanaşımının,
15.08.2006 olan suç tarihinden temyiz inceleme tarihine kadar gerçekleştiği ve bu itibarla, sanığın
temyiz nedenleri yerinde görüldüğünden, diğer yönleri incelenmeyen hükmün 5320 sayılı Kanun’un
8/1. maddesi gereğince uygulanması gereken 1412 sayılı CMUK’nin 321. maddesi uyarınca
BOZULMASINA; ancak yeniden yargılama yapılmasını gerektirmeyen bu hususta, aynı Kanun’un 322.
maddesindeki yetkiye dayanılarak karar verilmesi mümkün olduğundan, sanık hakkındaki kamu
davasının gerçekleşen olağanüstü dava zamanaşımı nedeniyle 5271 sayılı CMK’nin 223/8. maddesi
uyarınca DÜŞMESİNE, 29.12.2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.

RESMÎ BELGEYİ BOZMA, YOK ETME VEYA GİZLEME SUÇU
Resmî belgeyi bozmak, yok etmek veya gizlemek
Madde 205- (1) Gerçek bir resmi belgeyi bozan, yok eden veya gizleyen kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Suçun kamu görevlisi tarafından işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır.

Madde 212- (1) Sahte resmi veya özel belgenin bir başka suçun işlenmesi sırasında kullanılması halinde, hem sahtecilik hem de ilgili suçtan dolayı ayrı ayrı cezaya hükmolunur.

RESMİ BELGENİN DÜZENLENMESİNDE YALAN BEYAN SUÇU
Resmi belgenin düzenlenmesinde yalan beyan
Madde 206- (1) Bir resmi belgeyi düzenlemek yetkisine sahip olan kamu görevlisine yalan beyanda bulunan kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır.
Fail: resmi beyanda bulunma yükümlülüğü bulunan kişidir. Yalan beyanda bulunan herkes olabilir.
Eylem: resmi belgenin düzenlenmesine esas olan bir beyan söz konusu olmalı. İspata yönelik gereklilik yoksa beyanın gerçeğe uygun olmaması dikkate alınmaz. Kamu görevlisinin beyanla sınırlı kalmaksızın kendiliğinden araştırma yapması gereken hallerde bu suç oluşmaz. Suçun oluşması için resmi belgenin yalnızca bu beyana dayanıyor olması gerekir. Yalan beyanda bulunmuş olmak yeterlidir. Kişi kimliğini saklar ya da yanlış bilgi verirse bu suç oluşmuş olur.

ÖZEL BELGEDE SAHTECİLİK SUÇU
Özel belgede sahtecilik
Madde 207- (1) Bir özel belgeyi sahte olarak düzenleyen veya gerçek bir özel belgeyi başkalarını aldatacak şekilde
değiştiren ve kullanan kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(2) Bir sahte özel belgeyi bu özelliğini bilerek kullanan kişi de yukarıdaki fıkra hükmüne göre cezalandırılır.
Sadece seçenekli davranışlı değil; ayrıca çok davranışlı bir suçtur (“düzenleyen/değiştiren ve kullanan”). Resmi belge düzenlenir düzenlenmez suç haline gelir ancak özel belge kullanılmak suretiyle suç haline gelir.

Daha az cezayı gerektiren hal
Madde 211- (1) Bir hukuki ilişkiye dayanan alacağın ispatı veya gerçek bir durumun belgelenmesi amacıyla belgede sahtecilik suçunun işlenmesi halinde, verilecek ceza, yarısı oranında indirilir.

ÖZEL BELGEYİ BOZMAK, YOK ETMEK VEYA GİZLEMEK SUÇU
Özel belgeyi bozmak, yok etmek veya gizlemek
Madde 208 – (1) Gerçek (“geçerli”) bir özel belgeyi bozan, yok eden veya gizleyen kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Belge gizlenmesinin geçerliliğini ortadan kaldıracak şekilde olması gerekmektedir. Kişilerin yanında, bulunan özel belge olabileceği gibi kamunun muhafaza ettiği özel bir belge de olabilir. Bu bakımdan örneğin vasiyetname (noter nezdinde saklanan) özel bir belgedir. Suç delillerini gizlemek için belgenin gizlenmesi soruşturmaya ilişkin olduğu için başka bir suça da vücut verebilir.