AYM & AİHM Bireysel Başvuru

AYM & AİHM Bireysel Başvuru: Haklarınızı Savunmanın Ulusal ve Uluslararası Yolları

AYM & AİHM Bireysel Başvuru, temel hak ve özgürlüklerin ihlal edildiğini düşünen bireylerin, haklarını savunmak için ulusal ve uluslararası düzeyde başvurabilecekleri etkili bir hukuki araçtır. Türkiye’de bireysel başvuru mekanizması 2012 yılında Anayasa Mahkemesi bünyesinde uygulanmaya başlanırken, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) bireylere uluslararası boyutta haklarını koruma fırsatı sunar.

Bu iki mahkeme, insan haklarını koruma amacını taşır; Anayasa Mahkemesi bireysel başvurularla ulusal düzeyde çözüm sunarken, AİHM daha geniş bir perspektifte uluslararası hukuk çerçevesinde hareket eder. Haklarınızı korumanız için bu iki yargı organı hakkında detaylı bilgiye sahip olmak oldukça önemlidir.

Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru

Anayasa Mahkemesi Nedir?

Anayasa Mahkemesi, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın uygulanmasını denetleyen en üst yargı merciidir. 2010 yılında yapılan anayasa değişikliği ile vatandaşlara bireysel başvuru hakkı tanınmış ve bu hak 2012 yılında uygulanmaya başlamıştır. Mahkeme, temel hak ve özgürlüklerin ihlali durumunda bireylerin adalet arayışına yanıt verir.

Başvuru Şartları

Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru yapabilmek için şu şartların yerine getirilmesi gerekir:

Mağduriyet Şartı: Başvurucu, doğrudan bir temel hakkın ihlalinden etkilenmiş olmalıdır.
İç Hukuk Yollarının Tükenmesi: Tüm ulusal yargı yolları tamamlanmış olmalıdır.
Zaman Sınırı: Başvuru, son mahkeme kararının ardından 30 gün içinde yapılmalıdır.

Başvurulabilecek Haklar

Anayasa Mahkemesi bireysel başvuru kapsamında şu hakları koruma altına alır:

Yaşam hakkı
İşkence ve kötü muamele yasağı
Adil yargılanma hakkı
Özel hayatın gizliliği
Din ve vicdan özgürlüğü

Mevzuat Özeti

Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru hakkı, 1982 Anayasası’nın 148. maddesi ve Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü ile düzenlenmiştir. 148. maddeye göre, temel hak ve özgürlükleri ihlal edilen bireyler, iç hukuk yollarını tüketmeleri koşuluyla Anayasa Mahkemesi’ne başvurabilir.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Nedir?

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Avrupa Konseyi tarafından kurulan ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) taraf devletler tarafından ihlal edilip edilmediğini denetleyen uluslararası bir yargı organıdır. AİHM, bireylerin ulusal hukuk sistemlerinde adalet bulamadığı durumlarda haklarını uluslararası düzeyde savunmalarını sağlar.

Başvuru Şartları

AİHM’ye bireysel başvuru yapabilmek için şu kriterler sağlanmalıdır:

Mağduriyet Şartı: Başvurucu, ihlal edilen hakların doğrudan mağduru olmalıdır.
İç Hukuk Yollarının Tükenmesi: Ulusal mahkemelerdeki tüm yasal süreçler tamamlanmış olmalıdır.
Zaman Sınırı: Son ulusal kararın ardından 4 ay içinde başvuru yapılmalıdır.

Başvurulabilecek Haklar

AİHM, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi kapsamında korunan hakların ihlal edilmesi durumunda başvuru kabul eder. Bu haklar arasında şunlar bulunur:

İşkence ve kötü muamele yasağı
Adil yargılanma hakkı
Özel hayatın ve aile yaşamının korunması
İfade özgürlüğü
Mülkiyet hakkı

Mevzuat Özeti

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, 1950 yılında kabul edilen Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ile kurumsal yapısını oluşturmuştur. Sözleşmenin 34. maddesi, bireylerin AİHM’ye başvuru hakkını düzenler. Sözleşmeye göre başvurular, taraf devletler tarafından yapılan hak ihlallerine yönelik olmalıdır.

Başvuru Sürecinin Temel Farklılıkları

Özellik	Anayasa Mahkemesi	Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi
Kapsam	Türkiye Cumhuriyeti Anayasası	Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi
Başvuru Süresi	30 gün	4’tür
Korunan Haklar	Anayasa’daki temel haklar	AİHS kapsamındaki haklar
Sonuçların Etkisi	Türkiye hukuk sistemine yönelik kararlar	Taraf devlet için bağlayıcı kararlar

Avukat Kenan Uysal Hukuk Ofisi ile Profesyonel Destek

Bireysel başvuru, hukuki bir çözüm arayışında karmaşık ve detaylı bir süreçtir. Avukat Kenan Uysal Hukuk Ofisi olarak, bu süreci en iyi şekilde yönetmeniz için uzman destek sunuyoruz. Hizmetlerimiz:

Hukuki analiz ve hak ihlallerinin tespiti,
Belgelerin eksiksiz hazırlanması,
Başvuru sürecinin her aşamasında rehberlik.

🧠 Sık Sorulan Sorular – AYM & AİHM Bireysel Başvuru

📌 1. AYM’ye bireysel başvuru hakkı kimlere tanınmıştır?

Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde temel hak ve özgürlükleri kamu gücü tarafından ihlal edilen gerçek ve tüzel kişiler, Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru yapabilir. Bu hak, 2010 Anayasa değişikliğiyle getirilmiş ve 2012’den itibaren uygulanmaktadır.

📌 2. AYM’ye başvuru yapabilmek için hangi şartlar gerekir?

Tüm olağan kanun yolları tüketilmiş olmalıdır.
Başvuru, hak ihlalinin öğrenildiği tarihten itibaren 30 gün içinde yapılmalıdır.
Başvurucu, doğrudan ve kişisel olarak mağdur olmalıdır.
Başvuru, Anayasa’da güvence altına alınmış ve AİHS kapsamındaki bir hakka ilişkin olmalıdır.

📌 3. AİHM’e bireysel başvuru ne zaman yapılabilir?

İç hukuk yolları tüketildikten sonra, kesinleşmiş kararın tebliğinden itibaren 4 ay içinde başvuru yapılmalıdır. Bu süre hak düşürücüdür.

📌 4. AİHM’e kimler başvurabilir?

AİHS’ye taraf bir devletin yetki alanında temel hakları ihlal edilen herkes başvurabilir. Vatandaşlık şartı yoktur; önemli olan ihlalin ilgili devletin sorumluluk alanında gerçekleşmiş olmasıdır.

📌 5. AYM ve AİHM başvurularında hangi belgeler gereklidir?

Başvuru formu (AYM için resmi siteden, AİHM için İngilizce veya Fransızca formatta)
İhlale ilişkin mahkeme kararları ve tebliğ belgeleri
Kimlik fotokopisi
Vekâletname (avukatla başvuru yapılacaksa)
Başvuru harcı dekontu (AYM için geçerli)

📌 6. Başvuru reddedilirse ne olur?

Usule uygun olmayan, süresi geçmiş veya mağduriyet şartını taşımayan başvurular reddedilir. AYM’ye ret kararı sonrası başka bir iç hukuk yolu yoktur. AİHM ise kabul edilebilirlik kriterlerini karşılamayan başvuruları incelemeden reddeder.

📌 7. AYM kararı ne sağlar?

Mahkeme, ihlalin tespitiyle birlikte kararın ortadan kaldırılmasına, yeniden yargılama yapılmasına veya tazminata hükmedebilir. Karar bağlayıcıdır ve Resmî Gazete’de yayımlanır.

📌 8. AİHM kararı ne sağlar?

AİHM, ihlali tespit ederse ilgili devleti tazminata mahkûm edebilir. Karar, Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi tarafından denetlenir ve devletin uygulama yükümlülüğü doğar.

📞 İletişim

Bireysel başvuru sürecinizde hukuki destek almak, başvuru belgelerinizi kontrol ettirmek veya sürelere ilişkin danışmak için bizimle hemen iletişime geçebilirsiniz. Avukat Kenan Uysal Hukuk Ofisi olarak, Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi başvurularında teknik doğruluk, mevzuata uygunluk ve kullanıcı deneyimi odaklı hizmet sunuyoruz. WhatsApp üzerinden hızlı yanıt, online başvuru formu ve harita entegrasyonu ile süreci kolaylaştırıyoruz. Haklarınızı korumak için buradayız.

🏢 Ofislerimiz

Kadıköy Fortis Sinanlı Ofisi
📍 Adres: Fortis Sinanlı, Kadıköy/İstanbul
📌 Google Harita ile Yol Tarifi Alın
📞 Telefon: +90 212 224 57 00
💬 WhatsApp: Buradan hızlıca yazın
📧 E-posta: info@kenanuysal.av.tr

Mecidiyeköy Ofisi
📍 Adres: Mecidiyeköy Merkez, Şişli/İstanbul
📌 Google Harita ile Yol Tarifi Alın
📞 Telefon: +90 212 224 57 00
💬 WhatsApp: Hemen ulaşın
📧 E-posta:info@kenanuysal.av.tr